Όρια στη νηπιακή ηλικία
Γράφει η Ζωή Παπαδάκη

Νηπιακή ηλικία χαρακτηρίζεται η περίοδος από τα 2,5 έως τα 6 έτη, κατά την οποία τα παιδιά χάνουν τα βρεφικά χαρακτηριστικά τους και αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τον κόσμο με μεγαλύτερη σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Τα παιδιά νηπιακής ηλικίας βρίσκονται σε ένα ξεχωριστό στάδιο ανάπτυξης, που χαρακτηρίζεται από διάφορα αλληλένδετα στοιχεία, όπως η τελειοποίηση του βαδίσματος, η ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας και η ανάπτυξη του λόγου.

Σε αυτή λοιπόν την ηλικία ορόσημο, τα παιδιά αρχίζουν να καταλαβαίνουν τους μεγάλους και τις επιθυμίες τους! Όμως καθώς αρχίζουν να αυτονομούνται, σχηματίζουν και αυτά με τη σειρά τους τις δικές τους απόψεις και επιθυμίες, που συχνά αντικρούονται με αυτές των μεγάλων. Κάπου εδώ λοιπόν τίθεται το θέμα των ορίων, που συχνά φέρνει τους γονείς αντιμέτωπους με νέες καταστάσεις και συναισθήματα, αλλά και προβληματισμούς……..

Πολλές μελέτες αναφέρουν ότι όταν οι γονείς θέτουν σταθερά όρια, τα παιδιά μεγαλώνουν έχοντας μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, σε αντίθεση με τα παιδιά στα οποία επιτρέπεται να συμπεριφέρονται όπως τους αρέσει. Τα παιδιά με καλή προσαρμογή έχουν τρυφερούς και υποστηρικτικούς γονείς, οι οποίοι ασκούν έλεγχο με λογικό τρόπο και έχουν υψηλές προσδοκίες. Ο σταθερός έλεγχος που δεν περιορίζει τις ευκαιρίες για πειραματισμό και επιτρέπει την αυθόρμητη έκφραση σχετίζεται με την ανεξαρτησία του παιδιού!

Το πιο σημαντικό είναι λοιπόν πως θα θέσουμε τα όρια….

Καταρχήν κρίνουμε πάντα τη συμπεριφορά και όχι το ίδιο το παιδί. Επιπλέον πολύ σημαντικό είναι να διαφοροποιούμε το συναίσθημα από τη πράξη. Αυτό σημαίνει πως δεχόμαστε όλα τα συναισθήματα του παιδιού μας, όχι όμως όλες τις συμπεριφορές. Επιπλέον θέτουμε εξαρχής τα όρια και φροντίζουμε να μην τα αναιρούμε, διότι αυτό θα προκαλέσει σύγχυση και άγχος στο παιδί.

Είναι αναγκαίο και απαραίτητο να υπάρχει οριοθέτηση, δηλαδή το παιδί μας να γνωρίζει τι είναι επιτρεπτό και τι όχι. Αυτό του δίνει ασφάλεια, ακόμα και σε περιπτώσεις που οι γονείς νοιώθουν ενοχικά για κάτι που απαγόρευσαν. Όσο και αν ακούγεται περίεργο έχει και αυτή την ανάγκη, να γνωρίζει δηλαδή τι απαγορεύεται και τι επιτρέπεται. Αυτό θα συμβάλλει σημαντικά στο να κατανοήσει από αυτή τη τρυφερή ηλικία, ότι στη ζωή δεν είναι αποδεκτές όλες οι συμπεριφορές και θα μπορέσει να θέσει τα δικά του όρια και στους άλλους.

Τα όρια είναι σημαντικό να συμβαδίζουν με το αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού μας και να προσαρμόζονται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, όπως επίσης και οι συνέπειες να είναι άμεσες και σχετικές με ότι έγινε.

Μια τιμωρία που έρχεται με καθυστέρηση θυμώνει και δεν διαπαιδαγωγεί. Επίσης είναι σημαντικό να αποφεύγονται οι απειλές και οι εκφοβισμοί, διότι μπορεί να έχουμε αντίθετα αποτελέσματα.

Συμπερασματικά θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τις πράξεις και όχι μέσα από τα λόγια…. Ας αποτελούμε λοιπόν εμείς οι ίδιοι με τη στάση ζωής μας και τη συμπεριφορά μας, το παράδειγμα για τα παιδιά μας, το μέλλον αυτού του κόσμου!