Οι Μονεμβασιώτες απέναντι στον Σουλτάνο και στην αυτοκρατορία που αυτός αντιπροσώπευε, απάντησαν τα εξής στους απεσταλμένους του:
« είπατε ταύτα τω Αμηρά, ότι παν άστυ και φρούριον κτισθέν μετά μηχανής και τέχνης ανθρωπίνης και διοθρωθέν και ασφαλισθέν, πάλιν μεν οι άνθρωποι οι εντός αυτού αξουσίαν έχουσιν. Η δε ημετέρα πατρίς και χώρα ουχ ούτως υπάρχει, αλλ’ η φύσις αυτή εφιλοδώρησε και εκ του Θεού και της του τόπου κρημνότητος την ασφάλειαν έχει. Και όταν θέλησις και βουλή έστι τω Κυρίω, άνωθεν, το θέλημα αυτού γίνεται και ου δυνάμεθα αντιλέγειν, ότι και οις βούλεται χαρίσεται. ημείς δε ουδεμίαν εξουσίαν έχομεν τα παρά του Θεού κτισθέντα ορίζειν και χαρίζειν»
Η ιστορική πόλη της Μονεμβασίας και ολόκληρος ο Δήμος Μονεμβασίας γιόρτασε την επέτειο της Απελευθέρωσης της πόλης, η οποία αποτελεί ημέρα μνήμης και απόδοσης φόρου τιμής στους αγωνιστές που έδωσαν την ζωή τους για την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους στις 23 Ιουλίου 1821. Η Μονεμβασία εόρτασε διατηρώντας με αυτό τον τρόπο ζωντανές τις μνήμες του παρελθόντος κρατώντας ανοιχτό το δίαυλο επικοινωνίας με τις αξίες και τα ιδεώδη της Ελληνικής φυλής.
Οι εκδηλώσεις εορτασμού ξεκίνησαν την Τρίτη 22 Ιουλίου 2014 με παρουσίαση παραδοσιακών χορών από τον Πολιτιστικό – Χορευτικό και Αθλητικό Σύλλογο Μονεμβασίας «Οι Ρίζες», τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μύστρα και το χορευτικό τμήμα Θεραπνών. Παρουσιάστηκαν χοροί από διάφορα μέρη της Ελλάδας και χοροί της Μικράς Ασίας, αναδεικνύοντας την πολιτιστική μας κληρονομιά. Αξίζουν ιδιαίτερα συγχαρητήρια στα χορευτικά τμήματα των παραπάνω συλλόγων τα οποία διατηρούν και μεταλαμπαδεύουν στις επόμενες γενιές τον πολιτιστικό πλούτο της Ελλάδας.
Την Τετάρτη 23 Ιουλίου 2014 εψάλη Αρχιερατική Δοξολογία στον Ιερό Ναό του «Ελκομένου Χριστού», εις ανάμνηση της Δοξολογίας που τελέστηκε με την παράδοση του Κάστρου στους Έλληνες, χοροστατούντος του Παναγιωτάτου Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.κ. Ευσταθίου και του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ανδίδων κ.Χριστοφόρου, ενώ τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο καθηγητής Νεκτάριος Μαστορόπουλος. Ακολούθησε στην πλατεία του Ελκομένου επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνων και ενός λεπτού σιγή εις μνήμη των πεσόντων.
Το βράδυ της ίδιας ημέρας έλαβε χώρα η αναπαράσταση της πυρπόλησης της τούρκικης γόλετας, από τα ελληνικά πλοία. Πρόκειται για την αναπαράσταση ενός πολεμικού ναυτικού επεισοδίου και συγκεκριμένα για την πυρπόληση μιας τουρκικής γολέτας, δηλαδή ενός ιστιοφόρου σκάφους από τα ελληνικά πλοία ξημερώματα της 1ης Ιουλίου 1821, γεγονός που επέδρασε καταλυτικά στη μετέπειτα εξέλιξη της πολιορκίας της πόλης. Ο Δήμος Μονεμβασίας εδώ και έντεκα χρόνια πραγματοποιεί το παραπάνω δρώμενο με τη καθοριστική συμβολή του Αλιευτικού Συλλόγου Μονεμβασίας «το Λαλούδι». Η αφήγηση του ιστορικού έγινε από τον Σωτήρη Πετάκο, φοιτητή της Νομικής, σε κείμενο του αρχαιολόγου Νεκτάριου Σκάγκου, ενώ η Ομάδα Τέχνης και Πολιτισμού του Δήμου Ανατολικής Μάνης παρουσίασε δρώμενο σχετικά με τον αγώνα για την αποτίναξη του τούρκικου ζυγού.
Η βραδυά συνεχίστηκε με τη συναυλία της Γλυκερίας και τη συμμετοχή πλήθους κόσμου, ενώ έκλεισε με τη καύση βεγγαλικών δημιουργώντας στον ουράνιο θόλο της Μονεμβασίας ένα φαντασμαγορικό θέαμα, στέλνοντας παράλληλα την αγάπη της στον Θύμιο Κανελλόπουλο, τον άνθρωπο που επί έντεκα συνεχή χρόνια χάριζε την λάμψη αυτή στον ουρανό. Δείτε την καύση των πυροτεχνημάτων πατώντας εδώ.
Στο χώρο της εκδήλωσης λειτούργησε έκθεση του εθελοντικού οργανισμού το «Χαμόγελο του παιδιού», ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε λαχειοφόρος αγορά για την ενίσχυση του Κοινωνικού Παντοπωλείου του Δήμου Μονεμβασίας.
Τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Μονεμβασίας κ. Ηρακλής Τριχείλης, η Αντιπεριφερειάρχης κ. Αδαμαντία Τζανετέα, ο τ. Υφυπουργός και Βουλευτής κ. Αθανάσιος Δαβάκης , Αντιδήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Μονεμβασίας, ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Μονεμβασίας κ. Δημήτριος Χουσάκος και Πρόεδροι Τοπικών Κοινοτήτων του Δήμου, οι Διοικητές του Αστυνομικού Τμήματος Μολάων, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Μολάων και του Λιμενικού Σταθμού Μονεμβασίας.
«Όλοι πορεύονται με τη συνείδηση του πλούτου της κληρονομιάς μας, που ένας κρυφός αγωγός αιώνων εκχύνει αδιάκοπα μέσα μας» όπως λέει ο Ελύτης για τον ελληνισμό, ενώ ο Γιάννης Ρίτσος αναφέρει: « Εμείς δεν ορίζομεν τίποτες. Του Θεού μαθές τα πάντα. Α θέλει σας παραδίνει κάστρο, σπίτια, βιος και το τρανό κλειδί της έμπασης».
Η Απελευθέρωση της Μονεμβασίας να αποτελέσει το πέρασμα από το «εγώ στο εμείς», το δρόμο για τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ενώ η μοναδικότητα και η ιδιαιτερότητα του Κάστρου που αποτελεί σπουδαίο πολιτιστικό αγαθό, να είναι η πύλη για την ανάδειξη των ηθικών αξιών και δυνάμεων.