Δύσκολοι καιροί για τα μεταναστευτικά πουλιά

Η νύχτα της 5^ης προς 6^ης Απριλίου 2020 ήταν καταστροφική για τα μεταναστευτικά πουλιά. Η κορύφωση της κακοκαιρίας, με πανίσχυρους βόρειους ανέμους και χαμηλές θερμοκρασίες, ήρθε μετά από μέρες συνεχών κακών συνθηκών και βροχής, οι οποίες είχαν ήδη εξαντλήσει τα πουλιά (που είχαν μόλις ολοκληρώσει ταξίδι χιλιάδων χιλιομέτρων πάνω από την Σαχάρα και τη Μεσόγειο) και είχαν εξαφανίσει τα έντομα από τον αέρα.

Μεγάλα σμήνη μεταναστευτικών πουλιών ανέβηκαν μαζικά λόγω του νοτιά στη βόρεια Αφρική και ήρθαν αντιμέτωπα με το βόρειο ρεύμα στο Αιγαίο (στο ύψος των Κυκλάδων) που τα ανάγκασε να στραφούν για στάση στις ανατολικές ηπειρωτικές ακτές. Αυτό επέδρασε ιδιαίτερα αρνητικά στα πουλιά που πιάνουν έντομα στον αέρα, ιδίως τα χελιδόνια και τις σταχτάρες και δευτερευόντως τους μυγοχάφτες και άλλα μικροπούλια.

Το πρωί της 6^ης Απριλίου ήταν συγκλονιστικό, με δεκάδες χιλιάδες παγωμένα και αποδυναμωμένα πουλιά να είναι ανήμπορα να αντιδράσουν: τα χελιδόνια είχαν αναγκαστεί να καθίσουν στο έδαφος, στην άσφαλτο, στα μπαλκόνια, στις ταράτσες και σε κάθε άλλη διαθέσιμη επιφάνεια. Οι σταχτάρες -αμιγώς αερόβια πουλιά που δεν κάθονται στο έδαφος ή στα σύρματα- βρήκαν πρόχειρο καταφύγιο γαντζωμένες σε τοίχους ή χωμένες σε υδρορροές αεραγωγούς κ.λπ. Οι μυγοχάφτες γέμισαν τους κήπους και τα πάρκα στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις. Αυτό συνέβη σε όλη την Ελλάδα από την Κρήτη μέχρι τη Μακεδονία, ανατολικά της οροσειράς της Πίνδου (δυτικά, η κατάσταση ήταν κάπως καλύτερη).

Τα μεταναστευτικά πουλιά είναι προσαρμοσμένα να αντιμετωπίζουν αντίξοες συνθήκες και πάντα κάποιες απώλειες είναι προβλέψιμες στο μεταναστευτικό ταξίδι. Όμως, ο συνδυασμός που οδήγησε στις συνθήκες της 6^ης Απριλίου ήταν πρωτοφανής και έφερε ολόκληρους πληθυσμούς στα όριά τους. Αν συνυπολογίσουμε τις πολλές ακόμη δυσκολίες που προκαλεί ο άνθρωπος στο ταξίδι τους (καταστροφή βιοτόπων, επέκταση της ερήμου, λαθροθηρία, παγίδευση κ.λπ.) τότε αυτές οι επιπλέον απώλειες μπορεί να αποβούν ολέθριες.

Η κατάσταση αυτή έγινε αντιληπτή από χιλιάδες πολίτες που κατέκλυσαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με μηνύματα. Πολλές χιλιάδες πουλιά βρήκαν τον θάνατο εξαντλημένα, πατημένα από αυτοκίνητα ή από γάτες.

Η κατάσταση σταδιακά βελτιώνεται, όμως είναι απαραίτητο να λάβουμε μέτρα προστασίας για τα πουλιά για τις επόμενες ημέρες:

• Δεν τα πλησιάζουμε και δεν τα ενοχλούμε καθόλου. Είναι αποδυναμωμένα και κάθε περαιτέρω σπατάλη ενέργειας μπορεί να αποβεί γι’ αυτά μοιραία. Δεν βγαίνουμε στα μπαλκόνια μας, ούτε τα φωτογραφίζουμε από κοντά.
• Δεν προσπαθούμε να τα ταΐσουμε. Τα χελιδόνια, οι σταχτάρες, οι μυγοχάφτες κ.λπ. τρέφονται με έντομα που τα πιάνουν στον αέρα και δεν δέχονται σπόρους, ψίχουλα και άλλες ανάλογες τροφές.
• Οι οδηγοί να είναι πολύ προσεκτικοί, μιας και πολλά πουλιά σταθμεύουν στην άσφαλτο. Είναι κρίμα ένα πουλί να έχει διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα πάνω από τη Σαχάρα και τη Μεσόγειο για να καταλήξει κάτω από τις ρόδες ενός αυτοκινήτου.
• Τα προστατεύουμε από τις οικόσιτες γάτες (τις κρατάμε μέσα στο σπίτι), μέχρι να αναχωρήσουν ή να καταφέρουν να πετάξουν σε πιο ασφαλές μέρος.

Για όσα χρειάζονται περίθαλψη, επικοινωνούμε άμεσα με έναν Σύλλογο Περίθαλψης Άγριων Ζώων για μας δοθούν σχετικές οδηγίες:
Αλκυόνη (Πάρος): 22840 22931, ΑΝΙΜΑ (Αθήνα): 210 9510075, Δράση για την Άγρια Ζωή (Θεσ/νίκη): 6979 914852, Κέντρο Προστασίας & Περίθαλψης Άγριας Ζωής (Μεσσηνία) 6985 620111 & 27630 41446.