Βιβλία για τον Δεκέμβριο

Τι προτείνουν οι εκδότες για τις κρύες μέρες.

Έκτη αίσθηση-Γιάννης Σκληβανιώτης
Εκδόσεις Καστανιώτη

Έρχεται ο χρόνος που οι αισθήσεις διεκδικώντας κάθε μία την ιδιαιτερότητά της, δεν επαρκούν ή αδυνατούν να απαντήσουν στο ασαφές του αναπάντητου ερωτήματος. Τότε επικαλείσαι μέσω της ποίησης την έκτη αίσθηση, αυτή τη συναισθησία όλων των αισθήσεων, όπου κατά τον Μάρτιν Χάιντεγκερ “Το ποίημα είναι της ποίησης κι εσύ το μεταγγιζόμενο αίμα της”.

Κωμωδία παρεξηγήσεων-Νίκος Λαμπρόπουλος
Εκδόσεις Καστανιώτη

Χαμογελαστή κλινοπάλη. Ειρωνικός λυρισμός. Ελιγμοί πάνω στον αφρό τού τίποτα, γύρω απ’ την άβυσσο των αβαθών. Προβληματισμοί για την εγκυρότητα της ερωτικής ποίησης στα χρόνια της ταλαιπωρίας του νοήματος. Ιστορικά ανάλεκτα που θα μπορούσαν κάλλιστα να αποτελέσουν ξεχωριστό ένθετο. Και παρεξηγήσεις. Κομμάτια σπασμένα. Ένα ποιητικό σώμα όπου τίποτα δεν είναι στη θέση του, μα που ωστόσο καταφέρνει να περπατάει προς τα κάπου και να ψάχνει το αντίβαρό του, ώστε να ελευθερωθεί από τον εαυτό του. Όπως όλοι μας.

Μικρό άπειρο-Νίκος Σκούτας
Κέδρος

ΣΕΛΙΔΕΣ

Δεν γίνεται
να θυμηθούμε
την πρώτη μέρα
της ζωής μας.

Ούτε την τελευταία.

Παράξενο βιβλίο
η ζωή.

Τις πρώτες
και τις τελευταίες
σελίδες
τις διαβάζουν άλλοι.

Έτσι εξηγείται
η ενδιάμεση
ενδιαφέρουσα πλοκή.

 

Η συχνότητα του θανάτου-Χίλντα Παπαδημητρίου
Μεταίχμιο

Το φθινόπωρο του 2009, η λαμπερή βιτρίνα της Αθήνας έχει αρχίσει να σκοτεινιάζει, αλλά οι άνθρωποι συνεχίζουν να δουλεύουν με αφοσίωση, να ερωτεύονται με πάθος, να αγαπούν τη μουσική, να διασκεδάζουν και να… σκοτώνουν. Αυτό θα διαπιστώσει ο αστυνόμος Χάρης Νικολόπουλος όταν κληθεί να εξιχνιάσει τη δολοφονία μιας γυναίκας στις παρυφές του οδού Αθηνάς. Τα στοιχεία θα τον οδηγήσουν στην MP3, μια εταιρεία που ειδικεύεται στη μουσική και τη διασκέδαση. Εκεί θα γνωρίσει τον μικρόκοσμο των ανεξάρτητων ροκ ραδιοφωνικών σταθμών, θα συγκρουστεί με παλιούς γνώριμους και ανθρώπους της νύχτας και θα συναντήσει μια γυναίκα, μοιραία κι επικίνδυνη, σαν ηρωίδα παλιομοδίτικου νουάρ. Κάθε τόσο, στα πόδια του θα μπλέκει ένας εκκεντρικός άστεγος, ο οποίος γνωρίζει πάντοτε περισσότερα απ’ όσα λέει. Ποια φαντάσματα του παρελθόντος καταδιώκουν αυτούς τους διαφορετικούς ανθρώπους; Τι τους φοβίζει και γιατί κρατούν το στόμα τους κλειστό;

Στην καινούργια περιπέτειά του, ο Χάρης Νικολόπουλος και η αφοσιωμένη ομάδα των συνεργατών του θα εμπλακούν προσωπικά στην υπόθεση που καλούνται να διαλευκάνουν. Στην πορεία της εξιχνίασης, ο Χάρης θα αναζωπυρώσει παλιές έχθρες, θα διευρύνει τις μουσικές του γνώσεις και θα δει τη ζωή του να παίρνει μια τελείως ανεξέλεγκτη τροπή.

Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου-Χρονικό Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Εκδόσεις Πατάκη

Με τον παλαμικό τίτλο “Τα χρόνια μου και τα χαρτιά μου”, το βιβλίο παρακολουθεί και καταγράφει την προσωπική αλλά κυρίως τη λογοτεχνική πορεία του συγγραφέα του. Στο βάθος των γεγονότων ακούγεται ο απόηχος σημαντικών στιγμών, κοινωνικών και πολιτικών, που σημάδεψαν την Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα έως και σήμερα. Το βιβλίο δε φιλοδοξεί να είναι ιστορική ή κοινωνιολογική μαρτυρία. Ατομικά περιστατικά, αφανείς διαδρομές, συναντήσεις με δημιουργούς που άφησαν το στίγμα τους στη σύγχρονη πνευματική ζωή του τόπου αναδεικνύουν και συμπλέκουν το ατομικό με το συλλογικό σε μια κοινωνία διαρκώς μεταλλασσόμενη, με όλες τις παθογένειες που τη διακρίνουν. Αναμνήσεις, ημερολογιακές εγγραφές και ποικίλα τεκμήρια συγκροτούν ένα χρονικό, με ιδιαίτερη έμφαση στην ελληνική λογοτεχνική ζωή των τελευταίων εξήντα χρόνων.

Το κλαρινέτο-Βασίλης Αλεξάκης
Μεταίχμιο

Ο συγγραφέας ταξιδεύει από το Παρίσι -όπου αντιμετωπίζει τη μοιραία ασθένεια του φίλου και εκδότη του- στην Ελλάδα της κρίσης – όπου γνωρίζεται με ανθρώπους τσακισμένους από την οικονομική ανέχεια.

Ανάμεσα στη ζεστασιά των ημερών και τη θλίψη της απουσίας· ανάμεσα στο Παρίσι και την Αθήνα· ανάμεσα στη μητρική γλώσσα και τη γραφή ξεφυτρώνει αναπάντεχα το ερώτημα: Γιατί ξεχνάμε;

– Υπάρχει άραγε κάτι που δεν διαγράφεται ποτέ από τη μνήμη μας; σε ρώτησα.
Δεν χρειάστηκε να σκεφτείς πολύ.
– Η θάλασσα, είπες. Μπορεί κανείς να ξεχάσει τα βουνά, τις κοιλάδες, τα δάση, τα ποτάμια, ακόμη και τους καταρράκτες παρά τον θόρυβο που κάνουν, όχι όμως τη θάλασσα. Περικλείει όλα τα μυστήρια και ξέρει όλα τα παιχνίδια, είναι παμπάλαιη κι απίστευτα νέα. Κανένα άλλο τοπίο δεν μοιάζει τόσο με τη ζωή, να γιατί δεν μπορούμε να την ξεχάσουμε, επειδή θυμάται την παιδική ηλικία του κόσμου. Πρέπει να τη σεβόμαστε όσο και τη ζωή, και να την ατενίζουμε όρθιοι. Με κάνουν έξαλλο οι παραθεριστές που ξαπλώνουν στην άμμο, θέλω να τους πλακώσω στις κλοτσιές για να τους αναγκάσω να σηκωθούν, οφείλουμε όλοι να στεκόμαστε όρθιοι στις ακρογιαλιές.

Τα άδεια κουτιά-Χαρά Ανδρεΐδου
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη

Η ύπαρξή μας είναι μια σειρά από άδεια κουτιά… εφαπτόμενα αλλά όχι συγκοινωνούντα. Κάθε κουτί και μια ανάγκη μας.

Και όλη μας η ζωή μια αδιάκοπη προσπάθεια να γεμίσουμε τα άδεια κουτιά μέσα μας, όλα τα άδεια κουτιά μέσα μας…

Μια γυναίκα, μια γυναίκα μόνη, προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες της. Έχει ανάγκη από έναν παθιασμένο, εξιδανικευμένο έρωτα, από μια κατασταλαγμένη προοπτική για το μέλλον, από τη χαρά και την ανεμελιά της στιγμής. Έτσι εμπλέκεται σε σχέσεις με τρεις διαφορετικούς άνδρες, συγχρόνως, που ο καθένας τους γεμίζει ένα διαφορετικό κουτί μέσα της.

Είναι ερωτευμένη και με τους τρεις, αφήνεται και στους τρεις, άγεται και φέρεται από τις δικές τους ανάγκες, επιθυμίες, ευχές. Γίνεται τρεις διαφορετικές γυναίκες, τρεις διαφορετικοί άνθρωποι. Γεμίζει τα δικά τους άδεια κουτιά. Προχωρά στα τυφλά, προσπαθώντας να τους ερμηνεύσει, να τους καταλάβει μέσα από τα λόγια και τις πράξεις τους, και μ’ αυτές τις ερμηνείες πλάθει το δικό της σύμπαν, όπως όλοι μας.

Κάποια στιγμή συνειδητοποιεί την παράνοια που βιώνει, καταλαβαίνει ότι χάνει τον εαυτό της και προσπαθεί να πάρει τη ζωή της στα χέρια της, να οδηγήσει εκείνη τις εξελίξεις. Συγκρούεται άγρια με την πραγματικότητα και με τα «θέλω» του καθενός χωριστά και αντιλαμβάνεται πως δεν μπορεί να ορίσει τον τρόπο που αντιδρούν οι άλλοι, ακόμα και οι αγαπημένοι άλλοι. Μπορεί μόνο να ορίσει τον τρόπο που αντιδρά, νιώθει, σκέφτεται, τον τρόπο που ζει η ίδια.

Ξεκινά ένα αναγκαστικό, έξωθεν επιβεβλημένο ταξίδι μέσα της, μέσα στις θάλασσες και στις στεριές της, για να γνωρίσει τον εαυτό της. Ανακαλύπτει έκπληκτη τη δύναμή της και τη χρησιμοποιεί συνειδητά για να κάνει μια σιωπηλή ειρήνη με τον εαυτό της. Ώσπου…

Εφαπτόμενες ζωές-Γκρέτα Χριστοφιλοπούλου
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη

Τεργέστη, Μάρτιος 1824. Η αριστοκρατία φοράει τις μάσκες της, ντύνεται στα βελούδα και στα μετάξια και ετοιμάζεται να ξεφαντώσει στο Παλάτσο ντελ Φιόρε την τελευταία νύχτα της Αποκριάς. Αυτή τη νύχτα ο Στασινός Μπουονοντίο ενώνει τα χέρια του με εκείνα της Eριέττας Φόσκολι και της αποκαλύπτεται. Ο έρωτάς τους θα επηρεάσει καταλυτικά την πορεία του εμπορικού και εφοπλιστικού οίκου του, αλλά και τη μοίρα των ναυσίβιων και μη απογόνων του.

Οι “Εφαπτόμενες ζωές” εξελίσσονται σε χρόνια συναρπαστικά και σκληρά, ποτισμένα με την αρμύρα της θάλασσας και την αψιά μυρωδιά που απόθεσε πάνω τους το μπαρούτι.

Θρυλικοί θαλασσοπόροι χαράζουν τη ζωή τους σε ναυτικά ημερολόγια και σε γράμματα σφραγισμένα με ισπανικό κηρό. Αρχόντισσες αναλαμβάνουν δράση, ακόμα και σε χαλεπούς καιρούς, και αποτυπώνουν τις σκέψεις τους σε αριστουργηματικά χειροποίητα επιστολόχαρτα που φέρουν το οικόσημό τους.

Το βιβλίο παρακολουθεί την ιστορία μιας οικογένειας, που εκτυλίσσεται στην Τεργέστη, στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, στα μαυροθαλασσίτικα λιμάνια, στην Πόλη, στη Βοστόνη, στο εκρηκτικό Παρίσι του Μεσοπολέμου, στη λεηλατημένη Σμύρνη του ’22, και φτάνει μέχρι την Καλαμάτα, την Ιθώμη και την Κηφισιά του σήμερα.

Η ζωή, ο θάνατος αλλά και ο έρωτας παίζουν μεγαλοφυή παιχνίδια στις γενιές των Μπουονοντίο, που θα δοκιμαστούν στη λυδία λίθο της Ελληνικής Επανάστασης, των βαλκανικών συρράξεων και των παγκόσμιων πολέμων, αποδεικνύοντας ότι η φράση που κοσμούσε το οικόσημό τους ήταν πάντοτε εν ισχύ, καθώς “κλυδωνίζονται, αλλά δε βυθίζονται”.

Η αφή των δεόντων-Μακράτος Τάσος
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη

Τί είναι τα Δέοντα; Σε τί συνίσταται αυτό το σύστημα αξιών, προσωπικών και κοινωνικών, που καθορίζει τη ζωή μας;

Τί ρόλο παίζουν η Ελευθερία και η Δικαιοσύνη στην πορεία του σύγχρονου ανθρώπου προς την ευτυχία; Τί μάχη πρέπει να δοθεί απέναντι στις δυνάμεις που απεργάζονται σήμερα την υποδούλωση των κοινωνιών και την καταστροφή των λαών;

Σε αυτά τα καίρια ερωτήματα της εποχής μας έρχεται να απαντήσει ποιητικά ο Τάσος Μακράτος με το νέο του βιβλίο “Η αφή των δεόντων”, ένα έργο που γεμίζει με θάρρος και ελπίδα τον άνθρωπο και τον ωθεί σε μια μαχητική αισιοδοξία.

ncore-Γυναίκες της Οδύσσειας-Νάνα Παπαδάκη
Μελάνι

Η Οδύσσεια μέσα απ’ τα μάτια των γυναικών που συνάντησε ο Οδυσσέας στο ταξίδι της επιστροφής. Εξέχουσες και λιγότερο γνωστές γυναικείες μορφές του ομηρικού έπους σε μια ενιαία σύνθεση για την περιπέτεια του νόστου και της γραφής.

ΚΑΛΥΨΩ I.

Έγινε τώρα σκοτεινή σπηλιά μια θάλασσα
Μεγάλη σαν ύπνος
Πάνω στο χαλκό χαράζει
Ουρλιαχτό στη θέση μου
Λευκά δόντια αντί για πέταλα
Ευφραίνεται ο ραγισμένος τόπος.
Πέφτουμε, Οδυσσέα, μέσα στον ήλιο
Τούτα τα χέρια δεν είναι παρά χέρια που αγάπησαν
Την αλήθεια του ματιού.

TΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΣΕΙΡΗΝΑΣ
Τρεις φορές βουίζει η όχθη στα κουπιά τους.
Αυτοί νομίζουν θάνατο· εγώ
Το στόμα τραγουδώ.

Όταν το ρήμα γίνεται όνομα

Η “αγαπώ” και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών-Παντελής Μπουκάλας
Άγρα

Τα δημοτικά τραγούδια υπέστησαν ό,τι και η αρχαιοελληνική κληρονομιά. Κινδύνεψαν να μαγαριστούν από τους ελληνοκάπηλους κιβδηλοποιούς, των δικτατορικών καθεστώτων συμπεριλαμβανομένων. Τα προστάτεψε όμως η υψηλή ποιητική τους αξία, το εσώτερο ήθος τους. Η ανάκτησή τους με τους τρόπους της ανοιχτόκαρδης αγάπης, αλλά και με τους όρους της ανοιχτόμυαλης ανάγνωσης, στηριγμένης στις μεθόδους και τα πορίσματα της επιστήμης, μόνο να μας ωφελήσει μπορεί. Και να μας τέρψει.
Με τον ανά χείρας τόμο, αφιερωμένο στην εξαιρετική γλωσσική δημιουργικότητα της ποίησης, πρωτίστως της δημοτικής, ξεκινάει το ταξίδι της η σειρά : “Πιάνω γραφή να γράψω… Δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι”. Όταν ολοκληρωθεί, θα έχουν διερευνηθεί περί τα είκοσι θέματα. Με την ανώνυμη ελληνική ποίηση πάντα στο κέντρο, αλλά με πυκνές επισκέψεις στην επώνυμη σε όλες τις φάσεις της, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, καθώς και στην ανώνυμη γειτονικων μας λαών. Συντροφοδότης ο κόσμος των παραδόσεων, των παραμυθιών και των παροιμιών, αλλά και της αρχαίας μυθολογίας.
Να πω ιστορίες, αυτό θέλω: την ιστορία μιας λέξης (όπως η λέξη αγαπώ και η μεταβολή της από ρήμα σε ουσιαστικό : η αγαπώ / ο αγαπώς), ενός μοτίβου (και το μουστάκι του έστριφτε…), ενός λογοτεχνικού τεχνάσματος (λ.χ. οι αδύνατες ευχές), συμβόλων που υπηρετήθηκαν συστηματικά από την ανώνυμη ποίηση (το μαντίλι, η ελιά σαν σημάδι του σώματος, ο αριθμός εννιά), ενός πάθους (το ενεπίγνωστο οιδιπόδειο στα δημοτικά), ενός τραγουδιού (“Κόκκιν’ αχείλι φίλησα”, “Η μάνα η φόνισσα” η “Ο γυρισμός του ξενιτεμένου”) η μιας κατηγορίας τραγουδιών (της αγάπης, της ξενιτιάς η των μοιρολογιών)· τέλος, την ιστορία της σχέσης ορισμένων ποιητών μας (η συγκεκριμένων ποιημάτων τους) με τη δημοτική ποίηση.
Και να πω τις ιστορίες αυτές περίπου κατά τον τρόπο των παραμυθιών: με κλαδιά και κλαδάκια να ξεφυτρώνουν σχεδόν ατιθάσευτα πάνω στον κορμό, και δίχως τον φόβο της επανάληψης. Αλλά και με την παράθεση όσο το δυνατόν περισσότερων ακέραιων τραγουδιών, ώστε να αναμοχλεύεται αποτελεσματικότερα η μνήμη του αναγνώστη. Και να φανερώνεται πλήρης στα μάτια του η ποιητική ωραιότητα.

Tέσσερις μαρτυρίες για την εκταφή του ποταμού Ερρινυού-Άντζελα Δημητρακάκη
Βιβλιοπωλείον της Εστίας

“Φανταζόμαστε όλοι μαζί, θέλω να πω από κοινού, κι ο καθένας χωριστά, τα ποτάμια της Αθήνας να βουίζουν στις σκοτεινές τους σήραγγες. Φανταζόμαστε υπόγειες όχθες με χλωμή πρασινάδα, λουλούδια που ανθίζουν χωρίς φωτοσύνθεση. Σκεφτόμαστε πως ήταν θαύμα που δεν ξεθάφτηκαν τα αρχαία ποτάμια με τους πρόσφατους σεισμούς να πλημμυρίσουν την πόλη. Κι αμέσως μετά σκεφτόμαστε -όλοι το σκεφτήκαμε αυτό, είμαι σίγουρη- πως ίσως δεν θα ήταν το χειρότερο, γιατί η Αθήνα θα έμοιαζε έτσι με τη Βενετία, όπου δεν είχε πάει ποτέ κανείς μας, εκτός απ’ τη Ραχήλ, που μας είχε τονίσει επανειλημμένα ότι ήταν η πιο καταθλιπτικά ωραία πόλη του κόσμου. Η Ναρδή ετοιμάζεται να πει κάτι για τα ποτάμια. Κρατάμε όλοι την αναπνοή μας. “Ήταν προεκλογική εξαγγελία της σοσιαλιστικής μας κυβέρνησης”, λέει μελαγχολικά. Βλέπω που η Κατερίνα τσακίζει αφηρημένα την ουρά ενός μονόκερου απ’ τον σωρό στο θρανίο της. “Η επαναλειτουργία των ποταμών, εννοώ. Υπήρχε στη λίστα με τις υποσχέσεις και τα πλάνα για την άμεση βελτίωση της ποιότητας ζωής στο λεκανοπέδιο. Σε κάποια σημεία οι πολίτες θα ψάρευαν. Σε άλλα θα υπήρχαν παιδικές χαρές, παγκάκια για ανάπαυση, πλατάνια και άλλα δέντρα που αγαπούν το νερό. Θα υπήρχαν βάρκες και γέφυρες… κύκνοι, πάπιες…”

Δεκαετία του ’80, στη γειτονιά της κολάσεως. Η Ιωάννα, η Σοφία, η Κατερίνα και η Ραχήλ μεγαλώνουν φορώντας μαύρα ρούχα και πιστεύοντας στον Ian Curtis. Η καθηγήτρια της ιστορίας στο σχολείο τους πιστεύει στο μέλλον, ανακαλύπτοντας ωστόσο το παρελθόν. Το παρελθόν έχει ροή, υγρασία και δυνατότητα ανάδυσης. Το παρελθόν είναι ένα θαμμένο ποτάμι, λέγεται Ερρινυός, και εμπνέει οράματα για μια εκσυγχρονιστική οργάνωση του αστικού τοπίου. Όμως οι μαυροντυμένες μαθήτριες έχουν άλλα σχέδια για τη χρήση του παρελθόντος, καθώς και για τη ρήξη τους με το παρόν. Χρόνια αργότερα, όταν μια νεαρή ανθρωπολόγος φτιάχνει ένα “αρχείο μύθων και θρύλων της νεότερης Αθήνας”, βρίσκεται αντιμέτωπη με τέσσερις μαρτυρίες για τη μυστηριώδη εκταφή του ποταμού Ερρινυού, αλλά και για το πώς η γοητεία της καταστροφής διαβρώνει την ενηλικίωση των ονείρων.

Άγγελος των πρώτων ημερών-Ξανθόπουλος Λευτέρης
Γαβριηλίδης

“Στη χρυσή εποχή της καπνεργασίας, στον μεσοπόλεμο, τότε πού ολόκληρη σχεδόν η πόλη της Καβάλας ζούσε από τα καπνά, αλλά και η κοντινή Θάσος, το καταπράσινο νησί με τους πλούσιους ελαιώνες και τα αμπέλια, το πιο δημοφιλές δίστιχο, όπως μου έλεγε ο πατέρας μου, ήταν αυτό που τραγουδούσαν οι καπνεργάτες κάθε Σάββατο, ημέρα πληρωμής του βδομαδιάτικου:
Σάββατο να ΄ναι μάστορα
κι ας είναι χίλιες ώρες.”

Ένα παιδί μεγαλώνει μετά τον πόλεμο μέσα σε έναν κόσμο όπου μαζί με το καθημερινό και το επαναλαμβανόμενο, συμπλέκονται αξεδιάλυτα το όνειρο, η φαντασία, η μαγεία και το παράδοξο.

Ο μικρός θα οδηγηθεί στην εφηβεία του, μέσα από τις τρυφερές ή σκληρές ιστορίες, τα μικρά ή μεγάλα περιστατικά και γεγονότα του βίου που ζουν οι ενήλικοι καθώς και μέσα από την δύναμη της φύσης με τα ζώα, τα δέντρα, τη θάλασσα, τον αέρα και τα πουλιά, που μιλούν τη δική τους ιδιαίτερη γλώσσα και αφηγούνται…

Η παιδική ηλικία που έχει βιώσει και παίρνει μαζί του με την ενηλικίωση είναι η μοναδική, η πολύτιμη πρώτη ύλη, το ανεκτίμητο περιουσιακό του στοιχείο, η πατρίδα και η καταφυγή του.

 

Πηγή: clickatlife.gr