Το δημόσιο σχολείο σε ένα ταξίδι με πολλές «αφύλαχτες διαβάσεις»
Γράφει ο Θεόδωρος Σταυριανόπουλος

Κάθε υπερβολή δημιουργεί ένα ελάττωμα αλλά και κάθε ελάττωμα μια υπερβολή. Ως γνωστόν οι κεκράκτες  παντού και πάντα εκτελωνίζουν εμπάθεια και συμφέρον. Δεν θέλω να συνεργήσω στη δημιουργία αυτής της ζύμης, τρέχω μπροστά από τις εξελίξεις και αφήνω άλλους αφειδώλευτα να είναι οι διαπύρσιοι δήθεν προστάτες και διαχειριστές της εκπαίδευσης. Με τις παρεμβάσεις μου όσο μπορώ θα κλείνω «κερκόπορτες» και θα προστατεύω με το λόγο μου την κοινωνία από «αφύλακτες διαβάσεις». Εκτιμώ ότι το δημοκρατικό μας πολίτευμα δίνει ελεύθερη περπατησιά έκφρασης στον καθένα μας.

Μας έχουν συνηθίσει επί  σειρά ετών οι εκάστοτε κυβερνώντες μετά την αλλαγή κυβέρνησης να αλλάζουν και τα δεδομένα στην εκπαίδευση. Γενικώς έχουν χορτάσει τα αυτιά μας να ακούν περί εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στο χώρο της παιδείας. Στη χώρα μας, επιχειρείται κάθε φορά να αλλάξει η εκπαίδευση αλλάζοντας συνήθως το σύστημα πρόσβασης των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή το πολύ – πολύ αλλάζοντας βιβλία και αναλυτικά προγράμματα. Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας πρέπει να αντιληφθεί ότι «για να αλλάξεις την εκπαίδευση, πρέπει να αλλάξεις τον εκπαιδευτικό», αυτή η χιλιοειπωμένη διατύπωση απεικονίζει, σε σημαντικό βαθμό, την ιεράρχηση των στόχων μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Δεν χρειάζεται πολλή σοφία για να καταδειχθεί ο καταλυτικός ρόλος του εκπαιδευτικού.  Άλλωστε όλα τα στοιχεία της εκπαίδευσης (βιβλία, αναλυτικά προγράμματα, διδακτική μεθοδολογία, εργαστήρια, νομοθεσία κλπ) δοκιμάζονται και κρίνονται στα χέρια, στον τρόπο εργασίας του εκπαιδευτικού. Άρα προαπαιτούμενο στην επιτυχία κάθε μεταρρύθμισης είναι η διαρκής επιμόρφωση του εκπαιδευτικού.

Όμως είναι πλέον ξεκάθαρο, ότι η υποβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης σε όλους τους τομείς (χρηματοδότηση, οργάνωση, στελέχωση, περιεχόμενο, λειτουργία, υποδομές) έχει φτάσει σε οριακό σημείο. Η παιδεία στη χώρα μας πάντα αποτελεί προτεραιότητα μόνο προεκλογικά. Θεωρώ ότι στο εκπαιδευτικό σύστημα κάτι δεν πάει καλά. Υπάρχει ένα κενό ανάμεσα σ’ αυτό που διδάσκεται στα σχολεία και σ’ αυτό που ζητείται να εξετασθεί ο μαθητής στις πανελλήνιες εξετάσεις. Έτσι ο υποψήφιος για να φθάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο προετοιμασίας χρειάζεται συμπληρωματική γνώση. Έτσι το σύστημα αφήνει ανοιχτή την πόρτα στην παραπαιδεία και δεν δημιουργεί προϋποθέσεις κατάργησής της. Άρα πέφτει στο κενό η εκάστοτε συνθηματολογία που ακούει στο «δωρεάν παιδεία».

Το εκπαιδευτικό μοντέλο είναι βασισμένο στην αποστήθιση κι όχι στην ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης. Το λύκειο εξαντλεί τη λειτουργία του στην προετοιμασία του μαθητή για τις πανελλήνιες εξετάσεις. Το σχολείο πρέπει να παρακολουθεί από κοντά τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά παράλληλα να στηρίζεται στα ιδεώδη των ανθρώπινων δικαιωμάτων, του αλληλοσεβασμού, της ειρήνης και της δημοκρατίας.

Εκείνο που έχει αξία είναι να δημιουργηθεί ένα σχολείο που να αναδεικνύει τις δεξιότητες του μαθητή, ένα σχολείο που να μην εξαντλεί οικονομικά την οικογένεια να δημιουργηθεί ένα σχολικό περιβάλλον να μην εξαντλεί τον μαθητή και να είναι ευχάριστο γι’ αυτόν.

Η επιμόρφωση και αξιολόγηση των εκπαιδευτικών καθώς και η δημιουργία σχολής διοικητικών στελεχών εκπαίδευσης κρίνονται εξόχως απαραίτητα.

Οι άνθρωποι πολλές φορές σκοντάφτουν πάνω σε ψεύδη και ανακρίβειες. Μετά καλό είναι να σηκώνονται και να συνεχίζουν το δρόμο τους προβληματισμένοι. Οι καταστάσεις βελτιώνονται μόνο όταν λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους και όταν με επιχειρήματα  αντιδρούμε δημιουργώντας ανάχωμα βελτίωσης στους παραπάνω από εμάς. Στη χώρα μας όμως διαχρονικά οι χθεσινοί συνδικαλιστές  «καταλαμβάνουν» υψηλές  διοικητικές θέσεις και στη συνέχεια  αβαντάρουν τις εκάστοτε ηγεσίες των Υπουργείων προκειμένου να κάνουν τις υποτιθέμενες μεταρρυθμίσεις. Είναι απορίας άξιον, το πώς γίνεται η μετάλλαξη σε όλους αυτούς, από χθεσινοί επαναστάτες συνδικαλιστές σε «βασιλικότερους του βασιλέως» εντολοδόχους «τσάτσους». Γι’ αυτό απαξιώνεται η ΟΛΜΕ καθώς και κάθε άλλη συνδικαλιστική ομοσπονδία και κατ’ επέκταση και ο συνδικαλισμός.

Τα τελευταία χρόνια οι ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας προσπαθούν να βγάλουν και από την «μύγα ξίγκι». Έχουν οικονομικά εξαθλιώσει -με τις αποδοχές των 650 €- τη γενιά των πρωτοδιόριστων εκπαιδευτικών, καθώς επίσης προσπαθούν να μετατρέψουν το χώρο της εκπαίδευσης σε ισοδύναμα των μνημονίων, είτε αυξάνοντας το ωράριο κατά δύο ώρες είτε συγχωνεύοντας σχολεία είτε μηδενίζοντας τους μόνιμους διορισμούς των εκπαιδευτικών, αν και γνωρίζουν ότι τα εκπαιδευτικά κενά είναι χιλιάδες. Ο εργασιακός κλάδος των εκπαιδευτικών ποτέ δεν ήταν σπάταλος, δεν συμμετείχε στο μεγάλο φαγοπότι που γινόταν και όλοι γνωρίζουν ότι πάντα οι εκπαιδευτικοί έπαιρναν μισθούς πείνας. Κάποιοι στο χώρο της εκπαίδευσης αυτό που τους απασχολεί ακόμα και σήμερα είναι να «κοιτάζουν μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου βγάζοντάς τον απ’ το πηγάδι». Ο χώρος της εκπαίδευσης πάντα αποτελούσε τον εύκολο «αντίπαλο» όταν ξεσπούσε μια κρίση. Πάντα ο κλάδος των εκπαιδευτικών είχε πολλά θύματα σε περιόδους κρίσης.  Αυτό όμως συνέβαινε γιατί πάντα στο χώρο της εκπαίδευσης συνδικαλιστικά υπήρχε μια εσωστρέφεια που δεν άφηνε την διεκδίκηση ενωμένη να φθάσει στον προορισμό της.

Ελπίζω τούτη τη φορά οι μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση να βρουν το δρόμο τους, το σχολείο να γίνει ελκυστικό και ενδιαφέρον, η μάθηση να αποκτήσει γεύση, η διδασκαλία ουσία και ο δάσκαλος να γίνει συνοδοιπόρος με το μαθητή στο ταξίδι της γνώσης.

Θεόδωρος  Σταυριανόπουλος – MSc Ηθ. Φιλοσοφίας – Μαθηματικός

ΥΓ1 «Προδότης δεν είναι μόνο αυτός που φανερώνει τα μυστικά της πατρίδος στους εχθρούς, αλλά είναι και εκείνος που ενώ κατέχει δημόσιο αξίωμα, εν γνώσει του δεν προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων πάνω στους οποίους άρχει.» (ΘΟΥΚΙΔΙΔΗΣ)

ΥΓ2 «Ο άνθρωπος ψάχνοντας για απαντήσεις, βρίσκει πάντα ερωτήσεις!» (το παράδοξο της γνώσης)

ΥΓ3 «Δεν φθάνει πρώτος αυτός που πάει πιο γρήγορα, αλλά αυτός που ξέρει που πάει!» (το παράδοξο ταχύτητας)