Πόσο αθώο είναι το προτεινόμενο εργοστάσιο βιομάζας στις Καρυές;

Είναι γνωστή η προώθηση της ιδιωτικοποίησης της αγοράς ενέργειας ήδη από το 1999. Πριν από λίγες μέρες εν όψει της 3^ης μνημονιακής αξιολόγησης, με την υπερψήφιση του πολυνομοσχεδίου και την εκχώρηση μιας σειράς δημόσιων αγαθών, αποφασίστηκε  η μεταφορά, στο υπό ξένο έλεγχο ΥΠΕΡ-ΤΑΜΕΙΟ και μάλιστα για 99 χρόνια, όσων ΔΕΚΟ δεν είχαν ήδη ιδιωτικοποιηθεί, η ολοκλήρωση της διαδικασίας πώλησης του ΑΔΜΗΕ και η περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα πράγματα αρχίζουν να θολώνουν όταν, από το κεντρικό πολιτικό σκηνικό, μεταφερθούμε στις τοπικές κοινωνίες, με όλες τις ιδιαιτερότητες και τις ιδιομορφίες τους. Μετά τις επανειλημμένες απόπειρες εγκατάστασης ΑΠΕ στο Ζάρακα, τον βόρειο Ταϋγετο  ή στην περιοχή της Μάνης (με την έντονη αντίδραση πολλών περιβαλλοντικών φορέων), προωθούνται μικρότερης κλίμακας επενδύσεις «πράσινης ενέργειας», με το επιχείρημα της τόνωσης της τοπικής οικονομία και  της αντιμετώπισης της ανεργίας. Τέτοιο είναι το παράδειγμα της προτεινόμενης κατασκευής εργοστασίου βιομάζας στην περιοχή των Καρυών.

Όλοι υποστηρίζουν  πως ο λόγος πρέπει να δίνεται στις τοπικές κοινωνίες, αλλά υπάρχει σοβαρό έλλειμμα αντικειμενικής, πολύπλευρης πληροφόρησης, ειδικά μάλιστα όταν τονίζεται η πίεση του χρόνου και η τεχνογνωσία των «ειδικών», την οποία δεν μπορούν να έχουν οι γηγενείς. Στην κατεύθυνση αυτή είναι απαραίτητη η συμβολή κάθε συνειδητοποιημένου ευαισθητοποιημένου πολίτη και αυτό επιχειρείται -στα πλαίσια του δυνατού- με το παρόν σημείωμα.

Διαβάζοντας το πρακτικό της συνεδρίασης του Δ.Σ. Σπάρτης της 3/10/2016, γεννώνται ορισμένα ερωτηματικά.

1. Πώς υπερψήφισαν την πρόταση οι Δημοτικοί Σύμβουλοι, χωρίς να έχουν διαβάσει την περιβαλλοντική μελέτη (ΜΠΕ) (ομολογία του εισηγητή κ. Τσιβιλή, Λακωνικός Τύπος της 5/10/2016); Με την υπογράμμιση ότι η ΜΠΕ αυτή έχει συνταχθεί από την ιδιωτική εταιρία LDE-Σύμβουλοι Μηχανικοί ΑΕ (που όπως αναφέρεται στο διαδίκτυο ασχολείται με τεχνολογία φ/β) και δεν έχει εγκριθεί από κάποια αρμόδια δημόσια υπηρεσία.
2. Πόσες θέσεις εργασίας προβλέπονται για το συγκεκριμένο έργο, για την «αντιμετώπιση της ανεργίας», αφού σε αντίστοιχα εργοστάσια οι προβλεπόμενες θέσεις είναι ελάχιστες (της τάξης των 3 (τριών) );
3. Τι ακριβώς γνωρίζουμε για τα εργοστάσια βιομάζας, που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια μέσω της καύσης πρώτων υλών που προέρχονται κυρίως από υπολείμματα αγροτικών καλλιεργειών ή απόβλητα κτηνοτροφικών μονάδων, ενώ η μέθοδος του «βιορευστού» αναφέρεται κυρίως σε παραγωγή ενέργειας μέσω κινητήρων που καίνε λάδι (είτε χρησιμοποιημένο, τηγανέλαιο κλπ. είτε από υπολείμματα ελαιουργείων). Τι επιπτώσεις θα έχουν στο περιβάλλον, καθώς πρόκειται για καύση, με τη μορφή της αεριοποίησης;
4. Η χρήση υλικών που επηρεάζουν συνολικά τον πρωτογενή τομέα, δεν θα αλλάξει συνολικά το μοντέλο πρωτογενούς παραγωγής εφόσον ενδέχεται να καταλήξουν οι αγρότες να καλλιεργούν χωράφια που θα παράγουν προϊόντα που θα «τρέφουν» τις μηχανές που παράγουν ρεύμα, αντί για τον πληθυσμό; (αλήθεια, υπάρχει καλλιέργεια «αγριοαγγινάρας», στην περιοχή;)
5. Γνωρίζουν οι κάτοικοι πως με τις μεθόδους αυτές περνάνε σε δεύτερη μοίρα άλλες υπαρκτές προσπάθειες τοπικών φορέων οι οποίοι παράγουν μέσω των ίδιων πρώτων υλών εδαφοβελτιωτικό υλικό (κομπόστ), με πολύ χαμηλότερο κόστος και μεγαλύτερη κοινωνική χρησιμότητα;
6. Με βάση ποια χωροθέτηση κρίνεται σκόπιμη η κατασκευή του συγκεκριμένου εργοστασίου, τη στιγμή που υπάρχει μεγάλο θεσμικό κενό; Τι επιπτώσεις εκτιμάται πως θα έχει το έργο στον υδροφόρο ορίζοντα, στο φυσικό περιβάλλον και στις χρήσεις γης; (απαιτείται υπεύθυνη τοποθέτηση επιστημονικών κλπ. φορέων, που να μην έχουν σχέση με την εταιρία που προωθεί την κατασκευή)
7. Όσον αφορά σε αυτή καθεαυτή την παραγόμενη ενέργεια: πόση ενέργεια και σε τι τιμή είναι απαραίτητη για τη λειτουργία του εργοστασίου και μάλιστα, σε σχέση με αυτήν που εκτιμάται πως θα παράγει; Σε τι τιμή θα διατίθεται η παραγόμενη ενέργεια, ώστε να εκτιμηθεί αν θα είναι ή όχι προς το συμφέρον των καταναλωτών; Έχει συνυπολογιστεί αυτή με την προβλεπόμενη παραγωγή ενέργειας από άλλες ΑΠΕ, π.χ. αδειοδοτημένες ΑΠΕ, που έχουν εγκριθεί από τη ΡΑΕ για τη Λακωνία;
8. Τέλος, έχουν ενημερωθεί οι κάτοικοι της περιοχής για τις σοβαρές, πολύχρονες και οργανωμένες αντιδράσεις κατοίκων άλλων περιοχών της χώρας μας, που αντιδρούν σε παρόμοια εργοστάσια; Π.χ. Επιτροπή κατοίκων Βασιλικών Δ. Θέρμης Θεσσαλονίκης, Δ. Κρωπίας και Δ. Αχαρνών, που συνοδεύτηκε μάλιστα από ομόφωνη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής κατά των σχεδιαζόμενων εργοστασίων βιομάζας, της Χρυσοβίτσας Βοιωτίας, της Κρήτης κλπ;

Ο τρόπος διάθεσης του καθόλου ευκαταφρόνητου ποσού των 1.400.000 δολαρίων του σχετικού καταπιστεύματος, αφορούν πρώτα και κύρια την τοπική κοινωνία και τους φορείς της και τον τρόπο που αυτοί αξιολογούν και ιεραρχούν τα τοπικά προβλήματα. Πρέπει να υπογραμμιστεί ωστόσο ότι σύμφωνα και με τις ευρωπαϊκές Οδηγίες η τοπική κοινωνία έχει ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας απόφασης που την αφορά άμεσα (ΟΔΗΓΙΑ 2008/1/ΕΚ,90/313/EOK). Με μια βασική προϋπόθεση: να έχει ενημερωθεί για όλα τα δεδομένα.

 Άβα Μπουλούμπαση, Αρχιτέκτων Μηχανικός