Πεταλούδα «τίγρης της πεδιάδας»

Η λέξη μετανάστευση μας φέρνει στο μυαλό μεγάλα σμήνη πουλιών να πετάνε συντεταγμένα προς μια κατεύθυνση, τα χελιδόνια να έρχονται στην άνοιξη ή -επηρεασμένοι από εκπαιδευτικές εκπομπές στην τηλεόραση- μεγάλα κοπάδια οπληφόρων να διασχίζουν αχανείς εκτάσεις και μεγάλους κινδύνους προς καλύτερα βοσκοτόπια. Βλέποντας μια μικρή πεταλούδα με εύθραυστα και αδύναμα φτερά να πασχίζει να πετάξει με ένα μικρό αεράκι, δύσκολα θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι ένα τόσο «αδύναμο» ζώο θα μπορούσε να είναι μεταναστευτικό, διασχίζοντας θάλασσες, βουνά και ποικιλία καιρικών αντιξοοτήτων. Όμως για την πεταλούδα «τίγρης της πεδιάδας», ένα επικό για εμάς ταξίδι είναι απλά μέρος της ζωής της στον διαρκή αγώνα για επιβίωση. Το επιστημονικό όνομα της πεταλούδας βασίζεται στην αρχαία Ελληνική μυθολογία, από τον Δαναό, βασιλιά του Άργους και τον Χρύσιππο, γιό του βασιλιά Πέλοπα.

Η πεταλούδα είναι ένα μεσαίου μεγέθους έντομο, με άνοιγμα φτερών που μπορεί να φτάσει σχεδόν τα 8 εκατοστά. Τα τέσσερα φτερά της έχουν κοκκινωπό/καστανό χρώμα στη ραχιαία πλευρά, με τα πρόσθια φτερά να έχουν μαύρο χρώμα στο εξωτερικό τμήμα τους με διάσπαρτες άσπρες κηλίδες. Το σώμα της είναι επίσης μαύρο, με το κεφάλι και το θώρακα να έχουν επίσης τα άσπρα στίγματα. Εξαπλώνεται στις παραμεσογειακές χώρες, την Εγγύς Ανατολή και μέσω της Ασίας φτάνει μέχρι της Αυστραλία. Οι βιότοποι που διαβιεί περιλαμβάνουν λιβάδια και συστάδες χόρτων σε αμμοθίνες, βραχώδεις περιοχές, κήπους, οάσεις, και γενικά σε σημεία με αρκετή υγρασία. Από τον Απρίλιο μέχρι τον Δεκέμβριο (και αναλόγως των καιρικών συνθηκών) εμφανίζεται στην Ελλάδα μεταναστεύοντας από τις γειτονικές χώρες και την Αφρική. Κατά τη μετανάστευση πάνω από θάλασσα έχει παρατηρηθεί να πετά από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και σε ύψος 1.000 μέτρων. Το έντονο χρώμα του ζώου τόσο της προνύμφης όσο και του ενήλικου ατόμου προειδοποιεί τους θηρευτές του ότι έχει δυσάρεστη γεύση, καθώς περιέχει αλκαλοειδή που έχει λάβει με την τροφή της από τα προνυμφικά στάδια. Επιπλέον, η πεταλούδα πετά αργά και σταθερά, δίνοντας τη δυνατότητα στους πιθανούς θηρευτές της να την αναγνωρίσουν και τελικά να μην της επιτεθούν.

Η προστασία της «τίγρης της πεδιάδας» σε εθνικό επίπεδο όπως και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ανύπαρκτη αφού δεν περιλαμβάνεται σε είδη προς προστασία, προφανώς εξαιτίας της ευρείας περιοχής εξάπλωσής της και των μεγάλων πληθυσμών που δημιουργεί.  Οι άμεσες απειλές για την πεταλούδα δεν φαίνεται να είναι σημαντικές ενώ κυριότερες είναι οι έμμεσες πιέσεις που σχετίζονται με τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος που εκδηλώνεται με τη συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και χρησιμοποιεί κατά τις μεταναστεύσεις.

Η πεταλούδα «τίγρης της πεδιάδας»  καταγράφεται αυτή την εποχή στην προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού και πιο συγκεκριμένα στην παραθαλάσσια περιοχή του υγροτόπου. Οι πληθυσμοί της έχουν συγκεντρωθεί στους κατάλληλους βιοτόπους κοντά στη θάλασσα έτοιμοι για το «αδιανόητο» για εμάς ταξίδι ενός μικρού εντόμου πάνω από θάλασσες, πολλές φορές με δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Ο επισκέπτης και ο κάτοικος της περιοχής έχουν την ευκαιρία να δουν αυτή τη μοναδική και όμορφη πεταλούδα -και όσο ο καιρός είναι ακόμα καλός- πριν την φετινή της αποχώρηση προς περιοχές που θα είναι όσο φιλόξενες για το ζώο όσο ήταν και η δική μας κατά την πολύμηνη παραμονή του εδώ.

Πηγή: Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού