Η βεβαιότητα του θανάτου ως κάτι σίγουρο και τελεσίδικο προκαλεί ανησυχία κι αγωνία σε πολλούς ανθρώπους είτε είναι άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Όπως κάθε φόβος έτσι και ο φόβος του θανάτου διακρίνεται από άγχος για μια κατάσταση που βιώνει ή θα βιώσει σίγουρα το άτομο. Η ανικανότητα ελέγχου της θνητότητας και της μεταθανάτιας ύπαρξης, δημιουργεί σε ορισμένες περιπτώσεις σημαντική έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου στη καθημερινή του ζωή.
Η έννοια του θανάτου απασχολούσε το ίδιο έντονα τον άνθρωπο ήδη από την αρχαιότητα. Πολλοί ήταν εκείνοι οι στοχαστές και φιλόσοφοι που έθεσαν το μέγα αυτό ζήτημα προς συζήτηση και εμβάθυνση στους μαθητές τους. Κατά τον Επίκουρο η αιτία της ανθρώπινης δυστυχίας είναι ο πανταχού παρών φόβος μας για τον θάνατο. Σύμφωνα με τον Έλληνα φιλόσοφο πολλοί άνθρωποι φτάνουν στο σημείο να αναπτύξουν μίσος για την ζωή, φτάνοντας ακόμα και στην αυτοκτονία.
Στην ιστορία επίσης καταγράφονται χιλιάδες κείμενα με μεταθανάτιες τελετές, συνειδητοποιώντας με αυτό τον τρόπο πόσο σημασία δίνεται στη σκέψη της ύπαρξης ζωής μετά θάνατον. Η ανάγκη του προϊστορικού η σύγχρονου ανθρώπου, να καθησυχάσει την αγωνία που δημιουργεί η σκέψη του θανάτου, «ανακαλύπτει» ποικίλους τρόπους θα λέγαμε κάτι σαν ξόρκι θανάτου. Αυτό εκδηλώνεται με διάφορες μορφές , όπως για παράδειγμα την αναζήτηση δόξας, πλούτου, υστεροφημίας, ακραίας θρησκευτικότητας, ρίσκων, υπερβολική ενασχόληση με την υγιεινή ζωή κ.α. «Ακόμα όμως και μέσα από τις αξιοσέβαστες άμυνες, ποτέ δεν μπορούμε να καθυποτάξουμε απόλυτα το άγχος του θανάτου που καραδοκεί πάντα». (Irvin D. Yalom,2008).
Πολλές είναι εκείνες οι περιπτώσεις όπου η θανατοφοβία είναι καλά κρυμμένη και συγκαλυμμένη από το άτομο, ώστε τελικά αυτή να εκδηλώνεται με άλλα συμπτώματα άγχους, όπως κρίσεις πανικού ή υποχονδρίαση, αλλά και ψυχικών διαταραχών όπως κατάθλιψη. Όταν όμως η σκέψη θανάτου απομυζεί την ίδια τη ζωή, κυριεύει και κωλύει την καθημερινότητα του ατόμου, τότε κρίνεται απαραίτητη η άμεση αντιμετώπισή της.
Ο κάθε άνθρωπος φοβάται το θάνατο με το δικό του τρόπο. Η διαχείριση όμως της θανατοφοβίας σχετίζεται με τα βιώματα – εμπειρίες του ατόμου αλλά και τη συνολική ιδιοσυγκρασία του, και εν τέλει το περιεχόμενο του νοήματος που προσδίδει ο καθένας στην ζωή του και στην συνολική ανθρώπινη και πανανθρώπινη ύπαρξη!
Όπως μας προτρέπει κι ο σπουδαίος ψυχοθεραπευτής Irvin Yalom μέσα από το βιβλίο του «Στον Κήπο Του Επίκουρου», «τη ζωή μας, αυτή τη μοναδική μας ζωή, πρέπει να την ζήσουμε καλά και ολοκληρωμένα, συσσωρεύοντας όσο το δυνατόν λιγότερες πράξεις για τις οποίες να μετανιώνουμε». Διάφοροι σύγχρονοι θεραπευτές μας ενθαρρύνουν στο να ζούμε έως ότου πεθάνουμε, ενώ τέλος σπουδαίο ρόλο παίζει η μεταξύ μας εξομολόγηση και των πιο κρυφών θνητών μας φόβων.
Ζωή και θάνατος αποτελούν θα λέγαμε αντίπαλο δέος, όταν κατορθώνουμε όμως τα μέγιστα καλά για μας και για τους συνανθρώπους μας, τότε τελικά εξασφαλίζουμε μια ατέρμονη ζωή!