Οι λέξεις «θεμέλιο» για το λεξικό της ζωής…

«Εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες» τις ψυχές των παιδιών (τους) γονείς και εκπαιδευτικοί, εάν όλα τα άλλα τούς μάθουν αλλά παραλείψουν να τους διδάξουν δύο λέξεις που το άκουσμά τους όλο και φλερτάρει με την ανυπαρξία: «Συγγνώμη» και «Ευχαριστώ». Να τους διδάξουν πώς συλλαβίζονται σαν ποίημα και προσευχή οι λέξεις αυτές οι πρώτοι, πώς γράφονται στο χαρτί και στην καρδιά οι δεύτεροι.

Βέβαια, ξέρω από τώρα την ένσταση που θα προβληθεί: Αυτές είναι δύο λέξεις της αστικής αγωγής, τυπικοί μάλιστα εκπρόσωποί της. Αλλά, για μένα, δεν υπάρχει ούτε αστική, ούτε… αστρική, ούτε επαρχιώτικη αγωγή. ΜΙΑ αγωγή υπάρχει, κι αυτή είναι εκείνη που «άγει» (οδηγεί) στη μεταμόρφωση του παγωμένου τάφου σε προσωρινό κατάλυμα αναμονής του φλεγόμενου για τη θριαμβευτική επάνοδο του Νυμφίου ενοίκου του.

Με δεδομένο αυτό, οι δύο αυτές λεξούλες δεν είναι απλά λήμματα στο λεξικό, που αν θες τα μαθαίνεις, αν θες τα παραλείπεις. Είναι Ψωμί και Κρασί σε ένα ποτήρι που σε φέρνει στο πανηγυρικότερο μεθύσι που υπάρχει («το ποτήριόν σου μεθύσκον με ωσεί κράτιστον», Ψαλμ. 22:5). Με άλλα λόγια, είναι κλειδιά του Παραδείσου και αντικλείδια στην περίπτωση αυτή δεν διατίθενται: ή πας με τα κλειδιά που σου δίνονται δωρεάν, ή «μένεις στην απέξω», «τρως πόρτα», κατά το κοινώς λεγόμενον.

Δεν είναι λοιπόν να απορείς που ένας ολόκληρος πολιτισμός (ο δυτικός) αλλοίωσε το «Συγγνώμη» σε ένα απλό «I am sorry» (δηλ. «λυπάμαι», όπως μπορεί να λυπάμαι επειδή έχασε η ομάδα μου ή δεν μου έπεσε ο πρώτος αριθμός του λαχείου. Εξάλλου, κι ο Ιούδας λύπη είχε μετά το μεγάλο του «κατόρθωμα»…). Τέτοιες αλλοιώσεις στους πολιτισμούς δεν μπορεί παρά να έχουν κα τις οφθαλμοφανείς συνέπειές τους…

Γνωρίζω και την άλλη δημοφιλή ένσταση, ότι «από τότε που βρέθηκε η συγγνώμη, χάθηκε το φιλότιμο», οπότε, αφού πρόκειται προφανέστατα περί προσχηματικής, κάλπικης συγγνώμης στην περίπτωση αυτή, χάνουμε μαζί με τη συγγνώμη και το φιλότιμο και… «ησυχάζουμε»! Μόνο που το φιλότιμο, νοούμενο κατά τη γνώμη μας ως αγάπη για την τιμή με την οποία μας προίκισε ο Ύψιστος κατά την πρώτη και τη δεύτερη (την «άνωθεν») γέννησή μας, αποδεικνύεται αίφνης (το τρίτο) κλειδί του Παραδείσου κι αυτό.

Τρεις λέξεις λοιπόν είναι όλες κι όλες το θεμέλιο για το λεξικό που πρέπει να διδάξουν γονείς και εκπαιδευτικοί. Χωρίς αυτές, και στο ακριβότερο χαρτί να τυπωθεί το λεξικό τους, θα γίνει φύλλο και φτερό, παραμάζωμα του ανέμου… Αλλά για να διδάξεις κάτι, πρέπει να το κατέχεις καλά πρώτα ο ίδιος. Οπότε, μαζί με τα κλειδιά κι ένας καθρέφτης καθίσταται εκ των πραγμάτων όρος εκ των ων ουκ άνευ για μια τέτοια διδαχή…

Ανδρέας Μοράτος, Φιλόλογος-Θεολόγος