Mητροπολίτης Μονεμβασίας & Σπάρτης κ.κ. Ευστάθιος

Mητροπολίτης Μονεμβασίας & Σπάρτης κ.κ. Ευστάθιος: «Ἡ συνεργασία καί ἡ συμπόρευση πιστεύω ὅτι ἔχουν σχέση μέ τήν εἰλικρίνεια καί τήν ἀνιδιοτέλεια, ἀλλά καί μέ τό ζῆλο τοῦ καθενός καί  τήν καθαρότητα τῆς ζωῆς του».

Με ιδιαίτερη χαρά και τιμή φιλοξενούμε στις στήλες του monemvasianews.gr | η Φωνή της Μονεμβασίας, τον Παναγιώτατο Mητροπολίτη Μονεμβασίας & Σπάρτης κ.κ. Ευστάθιο: τον σεπτό ποιμενάρχη ο οποίος μέσα από την πορεία της ζωής του έχει αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα απέραντης αγάπης, για έναν τόπο κι έναν κλήρο τον οποίο υπηρετεί με αφοσίωση όλ’ αυτά τα χρόνια˙ τον πνευματικό πατέρα ο οποίος μέσ’ από λόγια, έργα και δράσεις απαλύνει τον ανθρώπινο πόνο, στέκεται κοντά στην καθημερινή ζωή και κίνηση των συνανθρώπων μας, αναβαθμίζει πνευματικά και καλλιεργεί ήθος χριστιανικό σε μια κοινωνία που βάλλεται καθημερινά.

Ἀγαπητέ κ. Βουνελάκη,

Καταρχάς, θέλω νά σᾶς συγχαρῶ μέ τήν καρδιά μου γιά τήν ἀγάπη σας καί τό σεβασμό σας σέ ὅλα ἐκεῖνα πού σᾶς παρέδωσαν ὡς θησαυρό πολύτιμο οἱ ἐκλεκτοί γονεῖς σας, ὁ ἀείμνηστος ἤδη πατέρας σας καί ἡ ἐκλεκτή ὄντως ἀρχόντισσα τῆς Μονεμβασίας μητέρα σας.

Εἶσθε ἀξιέπαινος, γιατί ἔχετε κλείσει στήν καρδιά σας τή Μονεμβασία καί τήν ἱστορία της καί ἐνδιαφέρεσθε λόγοις καί ἔργοις γιά τήν ἀξιοπρέπειά της καί τήν προβολή της.

Πολλῶν πόλεων τῆς χώρας μας τά ὀνόματα ἔχουν δοθεῖ καί σέ ἄλλες πόλεις τοῦ κόσμου. Τῆς Μονεμβασίας τό ὄνομα δέν ἐδόθη σέ καμιά, γιατί τό προσδιορίζει ἡ ἰδιαίτερη μορφολογία τοῦ ἐδάφους της, ὥστε νά εἶναι μοναδική.

Σᾶς ἐπαινῶ, γιατί τήν ἐξέλιξη κανείς δέν μπορεῖ ν’ἀρνηθεῖ καί ὁπωσδήποτε ζημιώνει τό ἔργο του, ἄν δέν τήν ἀκολουθήσει. Θεωρῶ ὅτι ὑπῆρξε ἡ ἀλλαγή μορφῆς τῆς Ἐφημερίδος σας ἀναπόφευκτη ἀνάγκη.  Ἔτσι, μπορεῖτε νά ὑπηρετεῖτε τήν οὐσία, πού εἶναι ἡ ἀγάπη στόν ἱστορικό μας τόπο καί ἡ προβολή τῶν προβλημάτων του, μέ ἐπιμονή πάντοτε διακριτική, ἀλλά καί κάποτε ἐπιθετική, μέ σκοπό τήν ἐπίλυσή τους. Ταυτόχρονα δέ ὅλα αὐτά μπορεῖ νά ἐμφανίζονται μέ σύγχρονη ἠλεκτρονική μορφή  πού θά δημιουργεῖ ἐνδιαφέρον στή νέα γενιά προπάντων.

Ερώτηση: Παναγιώτατε, διανύετε τριάντα τέσσερα χρόνια ποιμαντικῆς διακονίας σέ μιά ἱστορική Μητρόπολη. Παρουσιάστε μας τά κυριότερα ἔργα καί τίς δράσεις πού ἀναπτύξατε σ’αὐτή τήν πνευματική διαδρομή.

Στό ἐρώτημά σας θά ἤθελα μέ δυό λόγια μόνο νά σᾶς ἐνημερώσω ὅτι ἐφέτος εἰσέρχομαι στό 35^ο ἔτος  τῆς ἀρχιερατείας μου καί διανύω το πεντηκοστό τῆς κληρικῆς μου ζωῆς, ἀφοῦ ἐκάρην μοναχός τή 12^η Αὐγούστου 1964 καί ἐχειροτονήθην Διάκονος τή 13 η Αὐγούστου 1964.

Τό μακρύ αὐτό χρονικό διάστημα μοῦ  δίδει τήν ἀφορμή νά δοξολογήσω τόν Πανάγαθο Θεό  πού μέ ἀξίωσε τόσα πολλά χρόνια  νά διακονῶ τό θυσιαστήριό Του καί νά ὑπηρετῶ τούς χριστιανούς μας πού εἶναι γονεῖς μου, ἀδέλφια μου καί παιδιά μου, κατά τήν ὡραία προσφώνηση τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου πρός τό λογικό ποίμνιο τῆς Κωνσταντινουπόλεως: «Ὑμεῖς ἐμοί τέκνα, ὑμεῖς ἀδελφοί, ὑμεῖς ἐμοί πατέρες….».

Γιά τή δραστηριότητα αὐτῶν τῶν ἐτῶν καί τήν πολύμορφη διακονία στόν ἱστορικό μας τόπο δέν εἶμαι ἐγώ ὁ ἁρμόδιος νά μιλήσω ἤ νά γράψω. Θεωρῶ πώς  ὅ,τι ἔγινε σ’ αὐτό τό διάστημα καλό,  αὐτό ὀφείλεται στόν Παναγάθο Θεό, ἀφοῦ «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» κατά τή δική του διαβεβαίωση. Εἰς ἐμέ ἀνήκουν τά λάθη καί οἱ παραλείψεις καί αὐτά νά μοῦ καταλογίσετε. Ποτέ δέν εὐχαριστοῦμε τά σύννεφα γιά τή βροχή, ἀλλά τόν Θεό, πού δίδει τά σύννεφα πού φέρνουν τή βροχή.

Ἀφοῦ χαρακτηρίζετε αὐτή τήν πολυετῆ διαδρομή μου πνευματική, ἄς τήν κρατήσω καί ἐγώ ἔτσι καί ἄς μήν τή χρησιμοποιήσω ὡς ἀφορμή, ἔστω καί γιά τήν «πληροφόρηση» τοῦ ἔργου πού ἐπιτελέστηκε.

Τό τονίζω γιά μιά φορά ἀκόμη ὅτι ἡ ἐν γένει δραστηριότητά μου εἶναι ἡ ἀναπνοή μου καί κανένας δέν περιμένει νά τοῦ ποῦν «μπράβο», γιατί ἀναπνέει. Ἡ ἐργασία μου πού ἔχει ἀναφορά στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί στόχο της τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἀνάγκη τῆς ψυχῆς μου, εἶναι ἡ ζωή μου.

Ερώτηση:  Ἡ φιλανθρωπική σας δράση εἶναι πολύ μεγάλη καί ὀφείλεται σ’ ἐσᾶς. Σέ μια κοινωνία πού μεταβάλλεται μέ γοργούς ρυθμούς βλέπετε οἱ μεταβολές αὐτές νά ἐπηρεάζουν τό ἔργο σας;

Ἡ ἐρώτησή σας πού ἔχει σχέση καί μέ τήν πρώτη μοῦ δίδει τήν ἀφορμή νά τονίσω ὅσο πιό ζωηρά μπορῶ ὅτι τό κάθε φιλανθρωπικό ἔργο ἔχει ἐμπνευστή του τό Θεό, ὁ ὁποῖος καί ἀναλαμβάνει τη φροντίδα τῆς συντηρήσεώς του.  Εἶναι πεποίθησή μου, ὅτι, ὅταν ὁ Θεός ἐγκρίνει τό ἔργο, αὐτό γρήγορα ἀρχίζει, χωρίς καθυστέρηση ὁλοκληρώνεται κτηριακά καί λειτουργεῖ ἄριστα.  Ἐάν κάποτε, λόγω πολλῶν συγκυριῶν, ὅπως τῆς σημερινῆς οἰκονομικῆς ὕφεσης, γίνεται προβληματική ἡ λειτουργία του ἤ και ἀναστέλλεται καί πάλι ἐμεῖς θά ἐπιμένουμε, θά περιμένουμε καί παρακαλοῦμε Αὐτόν πού δίδει τά στόματα νά φροντίσει καί γιά τήν τροφή.

Οἱ δοκιμασίες ἄλλωστε μᾶς κάνουν περισσότερο δυνατούς, ὅπως ἐκεῖ πού φυσοῦν δυνατοί ἀέρες  ἐκεῖ τά δένδρα κάνουν πιό βαθειές τίς ρίζες τους, γιά νά μήν ξεριζωθοῦν.

Οἱ πατέρες λέγουν ὅτι τόν καλό καραβοκύρη τόν κάνει ἡ τρικυμία, τό γενναῖο στρατηγό ὁ πόλεμος καί τόν καλό χριστιανό καί τόν ἅγιο τόν κάνει ἡ δοκιμασία.

Κατά τό ἀνθρώπινο ἡ σημερινή κακοδαιμονία, τῆς ὁποίας τά ἀποτελέσματα γεύονται ὅλοι οἱ ἀνθρωποι, μᾶς ἔχει δημιουργήσει προβλήματα, ἀλλά μέχρι τώρα τά ἀντιμετωπίζαμε.

Μᾶς ἔχει φέρει πίσω σέ ἀρκετά, ἀλλά δέ μειώθηκε τό ἐνδιαφέρον κανενός, δέν ἀπολύθηκε κανένας ἐργαζόμενος, οὔτε ἀλλοιώθηκε ἔστω στό ἐλάχιστο ἡ ποιότητα τῶν προσφερομένων ὑπηρεσιῶν στούς ἐμπερίστατους ἀδελφούς μας, τουλάχιστον μέχρι σήμερα.

Μπορῶ νά ὑπογραμμίσω ὅτι αὐτό πού ἔλεγα πρίν, ὅτι δηλαδή οἱ ἐργαζόμενοι στό χῶρο τῶν ἱδρυμάτων μας εἶναι ἱεραπόστολοι καί ὄχι ἔστω συνειδητοποιημένοι ἐργάτες, ἀπεδείχθη πέρα ὡς πέρα ἀληθινό, διότι οἱ ἐργαζόμενοι καταβάλλουν περισσότερες προσπάθειες καί ἐργάζονται μέ θυσιαστική ἀγάπη, ὥστε νά μή δυσκολευθεῖ ἡ πορεία  τῆς λειτουργίας τους καί μειωθεῖ ἡ ποιότητα τῆς προσφορᾶς τους.

Ερώτηση:  Φέρετε τόν τίτλο τοῦ Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Μονεμβασίας καί Σπάρτης –τίτλος πού ἐκοσμήθη μέ πολλά προνόμια ἀπό τή Βυζαντινή ἐποχή ἕως σήμερα. Ὡς ἐκ τούτου, ἡ ἱστορική Μονεμβασία, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ὑψηλό πολιτιστικό ἀγαθό, χρήζει ἰδιαίτερης προσοχῆς. Πῶς αὐτό ἔχει ἐπιτευχθεῖ μέχρι σήμερα; Αἰσθάνεσθε τήν ἀνάγκη μέσα ἀπό ἐνέργειες  καί δράσεις νά ὁδηγήσετε τή Μονεμβασία σέ ὑψηλότερη πνευματική θέση;

Στό ἐρώτημά σας εἶναι ἀνάγκη ἡ ἀπάντησή μου νά ἁπλωθεῖ σέ πολλές σελίδες καί δέν τό ἐπιθυμῶ. Ἄλλωστε δέν πρέπει νά καταχρασθῶ τήν καλοσύνη σας. Ὅμως ἡ πνευματική ζωή τῶν ἀνθρώπων αὐτοῦ τοῦ τόπου μέ ἀπασχολεῖ καί στόν ὕπνο μου, ἀφοῦ ἄλλωστε αὐτό εἶναι καί τό κύριο ἔργο τοῦ Μητροπολίτου.

Ἡ ἀνοικοδόμηση Ναῶν, ἡ ἀνέγερση φιλανθρωπικῶν ἱδρυμάτων, ἡ συγκρότηση ὁμάδας ἐσωτερικῆς ἱεραποστολῆς, ἡ λειτουργία τῶν κατηχητικῶν Σχολείων, ἡ ποικιλόμορφη λειτουργική ζωή, ὅλα αὐτά καί ἄλλα ἐκεῖ ἀποσκοποῦν. «Νά μορφωθεῖ Χριστός στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων». Ν’ ἀνέβουν οἱ ἄνθρωποι ψηλότερα. Νά φροντίσουν γιά τό ἕνα, διότι «ἑνός ἐστι χρεία». Ν’ ἀνέβουν ψηλότερα στίς κορυφές τῆς ἁγιότητος καί μέ ἕναν ἀγῶνα ἀσταμάτητο καί ἰσόβιο νά ἐξασφαλίσουν τίς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις, γιά νά ζήσουν αἰώνια κοντά στό Θεό.

Θέλει πολλή δουλειά ὁ τόπος. Εἶναι κοσμοπολίτικο κέντρο καί εἶναι ἀνάγκη νά ἔχουμε πάντα ἀνύστακτο τό ἐνδιαφέρον μας γιά τό καθετί. Ἐν τῶ μεταξύ οἱ ντόπιοι ἀσχολοῦνται μέ τήν ἐξυπηρέτηση τῶν διερχομένων, ἐργάζονται ὑπερωριακά καί πολλές φορές δέν τούς παρέχεται οὔτε ἡ εὐκαιρία ἀλλά οὔτε ἔχουν καί τή διάθεση στόν ἀναγκαῖο βαθμό γιά κάτι πνευματικότερο.

Παρά ταῦτα ὁ προγραμματισμός ὑπάρχει καί ἡ διάθεση ὁλοένα καί μεγαλώνει καί ἐλπίζω στό ἐγγύς μέλλον νά ἰδοῦμε κάτι πιό θετικό.

Ερώτηση:Στήν ποιμαντική σας πορεία ἔχετε βοηθούς καί συμπαραστάτες ἕνα πλῆθος πολιτῶν λιγότερο ἤ περισσότερο γνωστῶν στό εὐρύ κοινό. Τί πιστεύετε ὅτι εἶναι ἐκεῖνο πού κάνει ὅλους αὐτούς τούς ἀνθρώπους συνοδοιπόρους στό δικό σας ταξίδι;

 Ἡ συνεργασία καί ἡ συμπόρευση πιστεύω ὅτι ἔχουν σχέση μέ τήν εἰλικρίνεια καί τήν ἀνιδιοτέλεια, ἀλλά καί μέ τό ζῆλο τοῦ καθενός καί  τήν καθαρότητα τῆς ζωῆς του.

Ποτέ δέν παραδίδει κανείς τόν ἑαυτό του στά χέρια ἐκείνου πού δέν ἐμπιστεύεται. Ποτέ δέ δείχνει ὑπακοή σέ ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος διατάσσει καί  δέν παρακαλεῖ ἤ κάποτε καί δέν ἱκετεύει.

Ποτέ δέ δείχνει θυσιαστική ἀγάπη, ὅταν αὐτός πού τόν καθοδηγεῖ ἐνδιαφέρεται μόνο γιά τόν ἑαυτό του καί γιά τήν προβολή του. Ποτέ δέ συγκινεῖται ἀπό τό κήρυγμα περί φιλοπτωχείας, ἄν αὐτός πού κηρύττει δέν εἶναι «χωρίς σακκούλα», ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός.

Ερώτηση:  Στήν ἐποχή μας ὁ ὑλικός κόσμος, ὁ ἐγωισμός καί τά μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης ἔχουν ἐπηρεάσει τήν ἀνθρώπινη ζωή, δημιουργώντας  πνευματική κρίση καί ἀπειλή γιά τό θρησκευτικό συναίσθημα. Ποιά πιστεύετε ὅτι πρέπει νά εἶναι ἡ στάση κλήρου καί λαοῦ ἀπέναντι σ’αὐτή τή διαμορφωμένη κατάσταση;

 Ἡ Ἐκκλησία μας δέν εἶναι ἀνθρώπινο δημιούργημα καί γι΄αὐτό ἀντέχει. Ἐπί 2000 χρόνια δοκιμάζεται σάν χρυσός ἐν χωνευτηρίω.

Θά ἤθελα νά τονίσω  ὅτι δέν ὑπάρχει τίποτε «καινόν ὑπό τόν ἥλιον» καί ὅτι «οἱ αἰῶνες ἀντιγράφουσι ἀλλήλους». Ἑπομένως αὐτά πού γίνονται σήμερα δέν εἶναι καί τόσο ἄγνωστα στό παρελθόν. Ἡ ἠθική κρίση τῶν ἡμερῶν μας μπορεῖ νά ἀντιμετωπισθεῖ μέ ὅπλα πνευματικά πού χρησιμοποιήθηκαν καί ἄλλοτε.

Τό θρησκευτικό συναίσθημα τῶν ἀνθρώπων εἶναι κανόνας νά γίνεται ἰσχυρότερο στήν κρίση. Βλέποντας ὁ ἄνθρωπος τίς δυσκολίες καί τήν ἠθική κατάπτωση, ἐπειδή μέσα του αἰσθάνεται τήν πάλη τοῦ καλοῦ και τοῦ κακοῦ και ἐπειδή ἔχει δεδομένη ἐκ τῆς πείρας του τή δυστυχία, ἄν ὑποκύψει, κάνει ἀγῶνα πολυχρόνιο καί μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ κερδίζει τή νίκη.

Ἡ ἀλήθεια καί τό φῶς, ἡ ἠθική  καί ἡ δικαιοσύνη, ἡ καθαρότητα καί ἡ ἁγνότητα τῆς ζωῆς εἶναι τά  ἰσχυρότερα ἐχέγγυα γιά τήν εὐτυχία τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ κάθε ἄνθρωπος μέσα του διαχωρίζει τή θέση του καί δέν ἱκανοποιεῖται ἀπό τό κακό καί τή διαστροφή τῆς ἀλήθειας. Τή διαφθορά καί τήν κακία τά δέχεται κάποτε κατ΄ἀνάγκη καί ἐξ αἰτίας τῶν ἀδυναμιῶν του, ἀλλά δέν τά ἀποδέχεται ὡς δικά εὐχάριστα γνωρίσματα. Αὐτό πού συμβαίνει μέ τό μάτι, ὅταν εἰσέλθει μέσα του ἕνα ξένο σῶμα,  τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τή δική μας ὑπόσταση καί τό κακό ὅπου ὑπάρχει. Δέν τό ὑποδεχόμαστε σάν κάτι πού μᾶς εὐχαριστεῖ  καί γι’ αὐτό ὁδηγούμαστε στήν ἀποβολή του διά τῆς μετανοίας, ὅπως τό μάτι μέ τό δάκρυ καί τίς κινήσεις του ἀποβάλλει τό ξένο σῶμα καί μόνο τότε ἡσυχάζει.

Ἡ στάση, ἑπομένως, ὅλων μας μπροστά σ’αὐτή τή λαίλαπα θά πρέπει νά εἶναι ἡ ἀκλόνητη προσήλωσή μας στίς ἑλληνορθόδοξες παραδόσεις μας, ὁμολογία ἤ ἀπολογία ἐκεῖ πού χρειάζεται, ἐνάρετη ζωή, πού εἶναι στηρικτική γιά τούς ἄλλους καί ὠφέλιμη γιά τόν ἀγωνιζόμενο ἄνθρωπο, καί προπάντων ἀδιάλειπτη προσευχή, ὥστε νά περάσει ἡ ὀργή τοῦ κακοῦ  χωρίς ν’ ἀφήσει ἐρείπια.

Κάποτε στόν κάμπο περπατώντας ἕνας ἀμέριμνος διαβάτης εἶδε ἀπό μακριά νά ἔρχεται πρός τό μέρος του μιά ἀρκούδα. Τόν κυρίευσε ὁ φόβος καί γιατί δέν εἶχε κανένα ὅπλο νά ἀντισταθεῖ καί οὔτε ἔστω κάποιον ἄνθρωπο νά τοῦ συμπαρασταθεῖ. Ἐκείνη τή στιγμή ἔτρεξε κοντά σ’ ἕνα δένδρο ψηλό πού βρισκόταν ἐκεῖ καί χωρίς νά χάσει καιρό σάν αἴλουρος ἀναρριχήθηκε ψηλά, μέ ἀποτέλεσμα νά σωθεῖ ἀπό τίς ἀπειλητικές διαθέσεις τῆς ἀρκούδας.

Παραβολικός ὁ λόγος. Ὅταν αἰσθανόμαστε τόν κίνδυνο ἄμεσο καί τόν ἑαυτό μας ἀδύναμο νά ἀντισταθοῦμε, θ’ἀνεβοῦμε ψηλά στόν οὐρανό μέ τήν προσευχή μας καί τότε θά ἔχουμε τή συμπαράσταση τοῦ Θεοῦ.

Ερώτηση: Πῶς μπορεῖ ἡ κλίμακα τῶν ἀρετῶν νά γίνει τό πνευματικό μονοπάτι πού θά μᾶς  ὁδηγήσει  στή Βασιλεία τῶν οὐρανῶν;

 Ἄν συνειδητοποιήσουμε τόν ἐπί γῆς προορισμό μας καί μάθουμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τότε δέν ὑπάρχει κανένα ἐμπόδιο νά ἐπιλέξουμε τό πνευματικό μας συμφέρον.

Ὅταν θέλουμε νά ἀνεβοῦμε ψηλά, ψάχνουμε νά βροῦμε τό μονοπάτι. Ἄν θέλουμε νά ἀνεβοῦμε, θά τό καταφέρουμε, γιατί τίποτε δέν εἶναι ἀδύνατο γι’αὐτόν πού τό θέλει. Ὅπου ὑπάρχει ἕνα θέλω ὑπάρχει καί ἕνα μπορῶ.

Ἄν ὁ οὐρανός -ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ- εἶναι στόχος μας καί σημεῖο ἀναφορᾶς μας, θά τό ἐπιτύχουμε ρωτώντας τούς ἁγίους Πατέρες, πού τόν κέρδισαν, τήν ἁγία Γραφή, πού δίδει τά ἐφόδια, καί ἀναθέτοντας τίς τυχόν σωματικές καί πνευματικές ἀδυναμίες μας  σέ Ἐκεῖνον πού μᾶς εἶπε ὅτι τό φορτίο Του  «ἐλαφρόν ἐστί καί ὁ ζυγός του χρηστός».