Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε, στις 14 και 15 Μαΐου 2016 (Σάββατο-Κυριακή), η καθιερωμένη Διημερίδα στον Ναό του Αγίου Νικολάου Κάστρου Μονεμβασίας, με θέμα «Η Μονεμβασία από τους βυζαντινούς χρόνους έως τη σύγχρονη εποχή». Η Διημερίδα διοργανώθηκε από τον Σχολικό Σύμβουλο Φιλολόγων Λακωνίας, τον Δήμο Μονεμβασίας και τη Σχολική Επιτροπή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου Μονεμβασίας «Γιάννης Ρίτσος», υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πελοποννήσου.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της, έγιναν δώδεκα εισηγήσεις. Στην πρώτη συνεδρία, στην οποία προήδρευσε ο κ. Γιώργος Βουνελάκης, πρώην Αντιδήμαρχος και νυν Δημοτικός Σύμβουλος, παρουσιάστηκαν πέντε εισηγήσεις.
Ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Θανάσης Χρήστου αναφέρθηκε σε μια εξέχουσα προσωπικότητα της Λακωνίας, στον Κυριάκο Βαρβαρέσο, που είχε λάβει μέρος στην προσπάθεια του Ελευθερίου Βενιζέλου να εκσυγχρονίσει το ελληνικό κράτος, υπηρετώντας σε καίριες θέσεις στα Υπουργεία Γεωργίας, Εργασίας και Επισιτισμού, αλλά και ως Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και Ακαδημαϊκός.
Η Μαρία Κουντούρη, φιλόλογος, Διευθύντρια του Γενικού Λυκείου Μονεμβασίας, μίλησε για την ιστορική, τοπιογραφική, αρχιτεκτονική και πολιτιστική πλευρά του φάρου Μονεμβασίας, τη συνέδεσε με την εξέλιξη του ελληνικού φαρικού δικτύου και παρουσίασε συνοπτικά τη λειτουργία του, από το 1896 έως σήμερα.
Η Παναγιώτα Οικονομάκη, φιλόλογος, ανέπτυξε τις μεθόδους επικοινωνίας των αρχαίων Ελλήνων και έκανε μνεία στον ρόλο που είχαν οι βίγλες κατά τους βυζαντινούς χρόνους και ειδικότερα οι βίγλες της περιοχής Μονεμβασίας.
Ο Νεκτάριος Μαστορόπουλος, Μαθηματικός και πρώην Δήμαρχος Μονεμβασίας, υπενθύμισε γεγονότα που κατέστησαν τη Μονεμβασία μία από τις ισχυρότερες πόλεις της βυζαντινής περιόδου και παρέπεμψε σε πολιτισμικά στοιχεία που αναβιώνουν στην εποχή μας.
Η Καλλιόπη Μιχαλέτου, φιλόλογος, ασχολήθηκε με τη βυθισμένη πόλη στο Παυλοπέτρι και απαρίθμησε στοιχεία που σχετίζονται με το οικιστικό σχέδιο, την αρχιτεκτονική, τα ταφικά έθιμα, τις καθημερινές ασχολίες των κατοίκων και με τις συνθήκες καταβύθισης της πόλης.
Στη δεύτερη συνεδρία, στην οποία προήδρευσε ο κ. Νεκτάριος Μαστορόπουλος, παρουσιάστηκαν τέσσερις εισηγήσεις.
Ο Αντώνης Μπόζης, φιλόλογος, μίλησε για το έργο του Μολαΐτη συγγραφέα Θοδωρή Καλλιφατίδη, όχι ευρύτερα γνωστού στην Ελλάδα, αλλά ενός από τους σημαντικότερους συγγραφείς στη Σουηδία, χώρα στην οποία ζει και έχει συνθέσει το μεγαλύτερο μέρος των έργων του.
Ο Παναγιώτης Κουντούρης, Επίκουρος Καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Βελλάς Ιωαννίνων, ανέπτυξε το θέμα «Ο Μητροπολιτικός θρόνος της Μονεμβασίας διά μέσου των αιώνων» και αναφέρθηκε στις τιμές με τις οποίες περιέβαλαν τον θρόνο δεσπότες-ηγεμόνες και πατριάρχες ως προκεχωρημένο ιστορικό φυλάκιο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Η Ελένη Σταθάκη, φιλόλογος, με την εισήγησή της, που είχε ως θέμα «Το μικρό Άγιον Όρος της Πελοποννήσου: τα Μοναστήρια στον Κάβο Μαλέα», κατέδειξε ότι δικαιολογημένα στα χωριά του Καβομαλιά αποδίδεται η προσωνυμία αυτή, αφού εκεί, πριν από πολλούς αιώνες, δημιουργήθηκε ένας πρότυπος μοναστικός πολιτισμός, στοιχεία του οποίου διατηρούνται έως σήμερα.
Η Ευσταθία Χαντζή, φιλόλογος, μίλησε για την ακρόπολη του αρχαίου Ζάρακα και τον ναό του Απόλλωνα στον Γέρακα Λακωνίας, δίνοντας έμφαση στα αρχαιολογικά δεδομένα της περιοχής και τον ρόλο που διαδραμάτισε ανά τους αιώνες «ὡς εὐλίμενον χωρίον», αφού εξασφάλιζε στον εκάστοτε κυρίαρχο άμεση πρόσβαση στο Αιγαίο πέλαγος.
Στην τρίτη συνεδρία προήδρευσε ο Καθηγητής κ. Θανάσης Χρήστου και παρουσιάστηκαν τρεις εισηγήσεις για την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου.
Η Ευαγγελία Μπέτα, φιλόλογος, και ο Κώστας Δρογκάρης, ιατρός και ερευνητής Τοπικής Ιστορίας, ασχολήθηκαν με τα μαθητικά κυρίως χρόνια του ποιητή στη Μονεμβασία και το Γύθειο και έκαναν παραπομπές σε αρχειακό υλικό και σπάνιες φωτογραφίες.
Η Αικατερίνη Μουσαδάκου, φιλόλογος, σχολίασε ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, στα οποία αναδύονται μνήμες της παιδικής ηλικίας που γίνονται καταφυγή για τον διωκόμενο για τις ιδέες του δημιουργό, αποτελούν ανάπαυλα από τις δοκιμασίες της ζωής και γεφυρώνουν τη λαϊκή παράδοση με τη νεώτερη ποίηση.
Τέλος, η Αγγελική Αργειτάκου εισηγήθηκε το θέμα «Η θνητή Ελένη του Γιάννη Ρίτσου και η αθανασία της αντίστασής της» και τεκμηρίωσε την άποψη ότι το συγκεκριμένο ποίημα είναι διαποτισμένο από αισιοδοξία και ελπίδα ότι θα οικοδομηθεί ένας καλύτερος κόσμος με σεβασμό στον άνθρωπο και στις αξίες που καταξιώνουν τη ζωή του.
Μετά το πέρας των εισηγήσεων, η θεατρική ομάδα «Ἰᾶσθε θεάτρῳ», απήγγειλε ποιήματα του Ρίτσου, ενώ η Χριστίνα Λαμπούση, νομικός και υπεύθυνη της ομάδας, τραγούδησε μελοποιημένα ποιήματά του.
Η οργανωτική επιτροπή της Διημερίδας εκφράζει τις θερμές της ευχαριστίες στον Δήμαρχο Μονεμβασίας κ. Ηρακλή Τριχείλη, στον Πρόεδρο της Σχολικής Επιτροπής κ. Γιάννη Κολλιάκο, στην Πρόεδρο του Νομικού Προσώπου του Δήμου κυρία Παναγιώτα Αλειφέρη, στον πρώην Αντιδήμαρχο κ. Γιώργο Βουνελάκη και στη Δημοτική Υπάλληλο κυρία Νίκη Πετράκου. Χωρίς τη δική τους βοήθεια, δεν θα ήταν δυνατή η πραγματοποίησή της. Ευχαριστεί, επίσης, τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. Θανάση Χρήστου, τους ομιλητές, που με τις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις τους προσέδωσαν ενδιαφέρον στις εργασίες της Διημερίδας, καθώς και όσους τις τίμησαν με την παρουσία τους.
Ως Σχολικός Σύμβουλος επιθυμώ να εξάρω την ουσιαστική συμβολή του κ. Νίκου Βλάχου, Διευθυντή του Γυμνασίου Μονεμβασίας «Γιάννης Ρίτσος», της κυρίας Μαρίας Κουντούρη, Διευθύντριας του Γενικού Λυκείου Μονεμβασίας και όλων των εκπαιδευτικών των Γυμνασίων, Λυκείων, ΕΠΑΛ και ΚΠΕ Μολάων, Παπαδιάνικων, Νεάπολης, Ελαφονήσου και Μονεμβασίας.
Η μεγάλη επιτυχία των εργασιών της Διημερίδας συνέβαλε στην απόφαση όλων μας να ξανασυναντηθούμε την επόμενη χρονιά, στον ίδιο χώρο, για την πραγματοποίηση της Ε΄ Διημερίδας με ακόμη πιο ενδιαφέροντα θέματα.
Μανώλης Μ. Στεργιούλης, Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης