Νησί γνωστό στην αρχαιότητα για τη λατρεία της Ουρανίας ή Κυθερείας Αφροδίτης, τα Κύθηρα βρίσκονται νότια της Πελοποννήσου, στο σημείο όπου διασταυρώνονται οι ναυτικοί δρόμοι από και προς την Ανατολική Μεσόγειο.

Το Τσιρίγο, πρόσθετη ονομασία που φέρει το νησί από το Μεσαίωνα, προσφέρει στους επισκέπτες μοναδικές συγκινήσεις με τις ξεχωριστές φυσικές ομορφιές του και τα εξαίρετα μνημεία της διαδρομής του μέσα στο χρόνο.

Οι σημαντικότεροι οικισμοί του νησιού με την ιδιαίτερη φυσιογνωμία είναι οι ακόλουθοι:

Κύθηρα (Χώρα)
Το επιβλητικό κάστρο, το έντονο νησιώτικο χρώμα, τα κάτασπρα παραδοσιακά σπίτια, τα γραφικά σοκάκια, οι καμάρες, οι εκκλησίες και τα καμπαναριά συνθέτουν ένα εντυπωσιακό οικιστικό σύνολο. Σημείο αναφοράς αποτελεί το μεσαιωνικό κάστρο, στην κορυφή υψώματος πάνω από τη Χώρα. Από εδώ η θέα στον οικισμό, στο Καψάλι, επίνειο της Χώρας, στο νησάκι Αυγό και στο Κρητικό πέλαγος είναι ονειρική. Μέσα στο κάστρο σώζονται παλαιές εκκλησίες, καθώς και η κατοικία του ενετού άρχοντα και αργότερα του άγγλου αρμοστή. Στα ριζά του κάστρου, στη θέση «Μέσα Βούργο», θα δείτε βυζαντινές εκκλησίες.

Αβλέμονας

Γραφικό ψαροχώρι, χτισμένο σε περιοχή με θαμνώδη βλάστηση. Τα κάτασπρα σπίτια με τα μπλε πορτοπαράθυρα και τις λουλουδιασμένες αυλές ακολουθούν το φυσικό ανάγλυφο της βραχώδους ακτής. Στον ορμίσκο του Αβλέμονα βρίσκουν καταφύγιο βάρκες και αλιευτικά. Κοντά στο χωριό βρίσκεται η αμμουδερή παραλία της Παλαιόπολης.

Αγία Πελαγία

Γραφικό παραθαλάσσιο χωριό με λιμάνι για εκδρομικά και αλιευτικά σκάφη.

Αρωνιάδικα

Μεσόγειο χωριό με παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία.

Διακόφτι

Όμορφος παραθεριστικός οικισμός με γραφικές ακρογιαλιές, το Διακόφτι είναι το λιμάνι των Κυθήρων.

Καραβάς

Παραδοσιακό χωριό, χτισμένο σε όμορφη τοποθεσία, ανάμεσα σε εσπεριδοειδή, ελιές, αμυγδαλιές και πλατάνια.

Καψάλι

Γραφικός παραθεριστικός οικισμός με αξιόλογη τουριστική κίνηση, το Καψάλι είναι το επίνειο της Χώρας.

Λιβάδι

Χτισμένο σε κομβικό σημείο, το όμορφο αυτό χωριό διατηρεί αρχιτεκτονικά δείγματα και έργα υποδομής από την εποχή της Αγγλοκρατίας.

Μυλοπόταμος

Παραδοσιακό χωριό με αξιόλογα δείγματα αρχιτεκτονικής, πλούσια βλάστηση και τρεχούμενα νερά.

Πλατιά Άμμος

Παραθεριστικός οικισμός, απλωμένος κατά μήκος της παραλίας και σε ύψωμα, κοντά στο βόρειο άκρο των Κυθήρων.

Ποταμός

Παραδοσιακό κεφαλοχώρι με ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία και αξιόλογη εμπορική κίνηση.

Τι να  ψωνίσετε : Μέλι, λάδι, κρασί, “φατουράδα” (τοπικό ποτό), τυροκομικά, αρτοσκευάσματα (λαδοπαξίμαδα κ.ά.) από το αρτοποιείο του Καραβά, γλυκά κουταλιού, “ροζέδες” (γλυκό με αμυγδαλόψιχα, κανέλα και γαρίφαλο). Από τα καταστήματα ειδών λαϊκής τέχνης στη Χώρα, κεραμικά με το ενδημικό φυτό “Sempreviva”.

Τοπικές νοστιμιές : Αγριοκάτσικο, μοσχάρι κοκκινιστό, χορτόπιτα, ξεροτήγανα, αμυγδαλωτά και γλυκά κουταλιού.

Ιστορική  ταυτότητα 

Νησί γνωστό στην αρχαιότητα για τη λατρεία της Ουρανίας ή Κυθερείας Aφροδίτης, αποικίστηκε από Φοίνικες και αποτέλεσε σημαντικό εμπορικό σταθμό και κέντρο αλιείας της πορφύρας, στην οποία οφείλονται οι δύο άλλες αρχαίες ονομασίες του: Πορφυρούσα και Πορφυρίς. Οι πρώτες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στα Κύθηρα ανάγονται στη Νεολιθική Εποχή (5η/4η χιλιετία π.Χ.). Οι Μινωίτες ίδρυσαν στην περιοχή του Αβλέμονα αποικία, ενώ στο νησί εγκαταστάθηκαν από τις αρχές του 14ου αι. π.Χ. Μυκηναίοι. Τον 8ο αι. π.X. τα Κύθηρα δέχθηκαν δωριείς αποίκους από το Άργος. Aπό τα μέσα του 6ου αι. π.X. πέρασαν στην κυριαρχία των Λακεδαιμονίων. Λόγω της γεωγραφικής τους θέσης αποτέλεσαν αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στην Aθήνα και τη Σπάρτη, στην κατοχή της οποίας παρέμειναν από την Ανταλκίδειο ειρήνη (387 π.Χ.) ώς τη Ρωμαιοκρατία. Tη Bυζαντινή Eποχή τα Kύθηρα ακολούθησαν την τύχη των άλλων Eπτανήσων και από τον 4ο αι. αποτέλεσαν σημαντικό ασκητικό καταφύγιο. Mετά τη Δ’ Σταυροφορία πέρασαν στα χέρια του ενετικού οίκου Bενιέρη και, στη συνέχεια, υπήχθησαν απευθείας στο ενετικό κράτος. H ζωή στο νησί οργανώθηκε κατά τα ενετικά πρότυπα και σημειώθηκε ακμή, που διακόπηκε από την καταστροφική επίθεση του Χαϊρεντίν Mπαρμπαρόσα (1537). Iδιαίτερη σημασία για το νησί είχε η εγκατάσταση προσφύγων (Kρητικών, Πελοποννησίων και Στερεοελλαδιτών) κατά το 17ο αι. Ύστερα από σύντομη τουρκική κατοχή, το νησί ξαναπέρασε, με τη συνθήκη του Πασάροβιτς (1718), στους Ενετούς. Tο 18ο αι. στο νησί ιδρύθηκαν εμπορικοί σταθμοί και προξενεία, σημειώθηκε δε οικονομική άνθηση. Στα κατοπινά χρόνια τα Κύθηρα ακολούθησαν κοινή ιστορική πορεία με τα άλλα Επτάνησα και ενώθηκαν με την Ελλάδα στις 21 Μαΐου 1864.

Παναγία η Μυρτιδιώτισσα

Αμέτρητες είναι οι ονομασίες που αποδίδονται στην Παναγία σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, νησιωτική και ηπειρωτική. Κάθε τόπος τής δίνει και ένα όνομα, για να εξυμνήσει την αρετή της και τη θέση της στα ουράνια, αλλά και σε ανάμνηση κάποιου γεγονότος, κάποιου θαύματος της Παναγίας. Ποιος δεν έχει ακούσει για την Παναγία της Τήνου και την Παναγία Σουμελά, τη Χοζοβιώτισσα και την Προυσιώτισσα, ποιος δεν έχει προσκυνήσει σε ένα μεγαλόπρεπο ναό ή και σε ένα ταπεινό ξωκλήσι αφιερωμένο στη Θεοτόκο;
Στα Κύθηρα, η μεγάλη γιορτή της Παναγίας είναι σήμερα, 24 Σεπτεμβρίου: γιορτάζει η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας οφείλει την ονομασία της στο γεγονός ότι, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, βρέθηκε από ένα βοσκό σε μια ερημική τοποθεσία γεμάτη μυρσίνες (μυρτιές) που μοσχοβολούσαν.
Το μοναστηριακό συγκρότημα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα των Κυθήρων. Η περιτειχισμένη μονή με το αξιόλογο καθολικό και το πέτρινο καμπαναριό συνδέεται με το κορυφαίο θρησκευτικό έθιμο των Κυθηρίων, τη λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας, τη “γύρα”, όπως τη λένε οι Τσιριγώτες.
Η λιτάνευση ξεκινά την Κυριακή της Ορθοδοξίας, όταν η εικόνα φθάνει από το μοναστήρι στη Χώρα. Εκεί γίνεται περιφορά της εικόνας και ακολουθεί γλέντι. Στη συνέχεια η εικόνα φεύγει από τη Χώρα και, ύστερα από πολυήμερη περιφορά στα χωριά του νησιού (σε κάθε χωριό γίνεται πανηγύρι την ημέρα της άφιξης της εικόνας), καταλήγει στο μοναστήρι.

Πέραν του μεγάλου ενδιαφέροντος των θρησκευτικών μνημείων του, το Τσιρίγο προσφέρει στους επισκέπτες μοναδικές συγκινήσεις χάρη στις σπάνιες φυσικές ομορφιές του και τα λοιπά εξαίρετα μνημεία της διαδρομής του μέσα στο χρόνο.

 

Πηγή: diakopes.gr