Η μαστίχα στο εναλλακτικό μικροσκόπιο

Κάτω από τον φακό του  Body&Mind μπαίνει το μικρό «δάκρυ» που βγαίνει από τα δέντρα της νότιας Χίου, τα γνωστά μαστιχόδενδρα.

Με ονοµασία προέλευσης 
Οι θεραπευτικές ιδιότητες της μαστίχας είναι γνωστές από την αρχαιότητα και πολλοί πολιτισμοί, πέρα από τον ελληνικό, τη χρησιμοποιούσαν σε φαρμακευτικά σκευάσματα. Το μαστιχόδενδρο ανήκει στην οικογένεια Pistacia lentiscus L. και φύεται κυρίως στις ακτές της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. Ωστόσο, από την οικογένεια αυτή μόνο η ποικιλία Pistacia lentiscus L. var. Chia, που καλλιεργείται στο νότιο τμήμα της Χίου, παράγει τη φυσική μαστίχα. Μάλιστα, από το 1997, η μαστίχα Χίου έχει χαρακτηριστεί ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.).

Δάκρυ από βάλσαµο 
Η ακριβής σύνθεση της μαστίχας Χίου δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστή. Ωστόσο, στη ρητίνη αυτή συνδυάζονται περισσότερα από 80 γνωστά συστατικά, γεγονός που δικαιολογεί τις πολλαπλές της χρήσεις στον τομέα των τροφίμων, της υγείας και της προσωπικής περιποίησης. Έρευνες έχουν δείξει ότι η ρητίνη που βγαίνει από τα μαστιχόδενδρα περιέχει κυρίως τερπένια (ιδίως ολεανολικό οξύ), ουσίες με αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση. Ανιχνεύθηκαν, επίσης, πολυφαινόλες, οι γνωστές ισχυρές αντιοξειδωτικές ενώσεις, που προστατεύουν τα κύτταρα και τους ιστούς του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες, στις οποίες οφείλονται ασθένειες όπως οι καρδιοπάθειες, αλλά και η γήρανση του δέρματος.

Οι ευεργετικές της δράσεις 
Μελέτες και πειράματα (πολλά από τα οποία πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα) έχουν δείξει ότι τα οφέλη της μαστίχας δρουν σε πολλά επίπεδα:

• Καρδιά Χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της αυξημένης χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Σύμφωνα με ειδικούς, τα αντιοξειδωτικά εκχυλίσματα της μαστίχας εμποδίζουν τον σχηματισμό αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες, προστατεύοντας έτσι από τις καρδιοπάθειες. Οι πολυφαινόλες της μειώνουν, ακόμα, τα επίπεδα σακχάρου και χοληστερίνης στο αίμα, αυξάνουν την HDL («καλή») χοληστερίνη και μειώνουν την LDL («κακή») χοληστερίνη.
• Στόμα Το μάσημα μαστίχας βοηθά στην απομάκρυνση υπολειμμάτων τροφών από τα δόντια. Επίσης, σε αντίθεση με τις κοινές τσίχλες, προκαλεί μεγαλύτερη έκκριση σάλιου, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της ανάπτυξης βακτηρίων στη στοματική κοιλότητα και την αύξηση της αίσθησης καθαρότητας στο στόμα, ενώ η συστηματική χρήση της περιορίζει τον σχηματισμό πλάκας.
• Πεπτικό Η μαστίχα φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και τη θεραπεία παθήσεων του πεπτικού συστήματος. Αρχικά, διευκολύνει την πέψη με την αντανακλαστική έκκριση σάλιου και γαστρικού υγρού κατά το μάσημά της. Επίσης, η λήψη 1 γρ. μαστίχας με τη μορφή κάψουλας έδειξε βελτίωση στα συμπτώματα δυσπεψίας (π.χ. υποχώρησε ο πόνος στο στομάχι, οι καούρες) της πλειονότητας των ασθενών (75%) που συμμετείχαν σε σχετική έρευνα. Βελτίωση της κλινικής εικόνας και μείωση της φλεγμονής παρατηρήθηκε και σε ασθενείς με μέτρια έξαρση της νόσου Crohn (ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου) μετά τη χορήγηση σκόνης μαστίχας Xίου σε μορφή κάψουλας. Όσο για το αν η χορήγηση ρητίνης μπορεί να θεραπεύσει το πεπτικό έλκος, που οφείλεται στο ελικοβακτήριο του πυλωρού, τα συμπεράσματα διαφέρουν. Από τη μία, παρατηρήσεις έδειξαν ότι η λήψη της μπορεί να το θεραπεύσει χάρη στην αντιμικροβιακή της δράσης, ενώ άλλες μελέτες υποστηρίζουν ότι μπορεί να μη βοηθά στην εκρίζωση του ελικοβακτηρίου, ωστόσο ανακουφίζει από τα συμπτώματά του.
• Άμυνα Γνωστή (in vitro) είναι και η αντικαρκινική δράση της μαστίχας σε διάφορες μορφές καρκίνου, όπως του πνεύμονα, του προστάτη και του εντέρου, λόγω των αντιοξειδωτικών που περιέχει. Μέσω ενός μηχανισμού περιορίζει τον πολλαπλασιασμό και την επιβίωση των καρκινικών κυττάρων.
• Τρόφιμα Αποτελεί ιδανικό συντηρητικό τροφίμων, καθώς εμποδίζει την ανάπτυξη βλαβερών μικροοργανισμών σε αυτά, όπως η σαλμονέλα και ο σταφυλόκοκκος.

Χίλιες και µία χρήσεις
Τη ρητίνη μπορούμε να την εκμεταλλευτούμε με αμέτρητους τρόπους, αρκεί να έχουμε όρεξη:

• Στη ζαχαροπλαστική Προστίθεται σε γλυκά, ζαχαρωτά και τσουρέκια. Επίσης, χρησιμοποιείται στο γλασάρισμα σοκολάτας, καθώς και ως αρωματική ύλη σε παγωτά, λουκούμια, μπισκότα, καραμέλες, επιδόρπια γιαουρτιού, γλυκά κουταλιού.
• Στη μαγειρική Χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό, δίνοντας άρωμα σε κρέατα, θαλασσινά, τυριά, πίτες.
• Στην ποτοποιία Υπάρχουν τα γνωστά σε όλους μας λικέρ και ούζο μαστίχας, τα οποία καταναλώνονται ως απεριτίφ ή χρησιμοποιούνται για το «σβήσιμο» φαγητών. Μάλιστα, με την προσθήκη μαστίχας περιορίζεται η βλαπτική δράση της αλκοόλης.
• Στην κοσμητολογία Χρησιμοποιείται σε αρκετά σκευάσματα για την παρασκευή αρωμάτων, κρεμών προσώπου, καλλυντικών και ειδών περιποίησης.

Στα ράφια…
Πέρα από τη μαστίχα Χίου σε ταμπλέτες, που έχουμε συνηθίσει να μασάμε, στα ράφια φαρμακείων και καταστημάτων θα βρούμε διάφορες μορφές της πολύτιμης ρητίνης: σκόνη και κρυστάλλους μαστίχας, μαστιχόνερο, αιθέριο έλαιο και ποικιλία προϊόντων και τροφών που την περιέχουν (π.χ. οδοντόκρεμες, διαλύματα πλύσης, σαπούνια, σοκολάτες, καφέ, μέλι).

Από τα χέρια σας 
Αν θέλετε να εκμεταλλευτείτε τα πολλαπλά οφέλη του τοπικού μας θησαυρού, μπορείτε να το κάνετε με 2 απλούς τρόπους:

• Θρυμματίζετε τους κόκκους μαστίχας σε ένα γουδί, προσθέτοντας ελάχιστη ζάχαρη, αν θέλετε να τη βάλετε σε γλυκά, ή λίγο αλάτι, αν θέλετε να την προσθέσετε σε φαγητά.
• Για να αρωματίσετε το ελαιόλαδο, ζεσταίνετε 80 ml παρθένο ελαιόλαδο και 1 κουταλιά κρυστάλλους μαστίχας Χίου σε
  ένα τηγάνι σε χαμηλή φωτιά. Έπειτα, ρίχνετε το μείγμα σε ένα γυάλινο μπουκάλι και περιμένετε να κρυώσει. Μόλις κρυώσει, προσθέτετε 170 ml ελαιόλαδο. Διατηρείτε το μπουκάλι σε μέρος δροσερό και σκοτεινό και δεν πρέπει να ξεχνάτε να το ανακινείτε πριν από κάθε χρήση.

 

Πηγή: vita.gr