Επιλογές για τους μικρούς μας αναγνώστες της Ελένης Σαραντίτη

«…Και όταν έφτασαν έξω από το σπήλαιο, κοπελίτσα και σκύλος, ένιωσαν να μην τους βαστούν τα ποδαράκια τους. Από την τέρψη. Και από τα αθέατα φτεροκοπήματα και τις ανήκουστες μελωδίες, από τους περίλαμπρους ξένους και τους ντροπαλούς προβατάρηδες και από τις ευωδιές των άγνωστων λουλουδιών και τη φωτοβολία που σκόρπιζαν μέχρι και οι πέτρες και τα ξεροκλάδια. Και το τρίχωμα των ζώων. Και όταν η Σαρά κούρνιασε στο ζεστό σώμα της ξένης γυναίκας, κλαίγοντας με αναφιλητά που αποκάλυπταν το πένθος της μικρούλας ζωής της, και ίμα, δηλαδή μαμά, ω, ω, ίμα, ψιθύριζε, η γυναίκα της χάιδευε τους ώμους· μα όταν το κοριτσάκι κάπως συνήλθε, της έδειξε το νεογέννητο: «Δεν θα καλωσορίσεις τον αδελφό σου;» ρώτησε. «Για σένα ήρθε, παιδί μου».

Εύχομαι Καλές Γιορτές, γερά, γελαστά τα παιδιά όλου του κόσμου, με βλέμμα πάντα αστραφτερό σαν τ’ άστρα που καταύγαζαν τη νύχτα εκείνη «που ήταν γεμάτη θάματα, νύχτα σπαρμένη μάγια». Ε.Σ.

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ: ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΜΕ ΑΓΑΠΗ

Καλαίσθητος τόμος, εξαιρετικός θα έλεγα, με υπέροχες, γαλήνιες, των ημερών εικόνες, και γλυκά, γεμάτα αγάπη και καλοσύνη κείμενα, για τα παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού, ή και για τα μικρότερα, με τη βοήθεια βέβαια ενός μεγαλύτερου· και τι ωραιότερο να ξεφυλλίζει γονιός και παιδί ένα βιβλίο! Θαυμάζοντας, γελώντας, ανησυχώντας κάποτε, πλησιάζοντας ο ένας τον άλλον, όταν, όπως εδώ λ.χ., εμφανίστηκε στα δυο μικρά ποντίκια, αδελφάκια, που έκαναν τσουλήθρα στη χιονισμένη πλαγιά, ο Άγγελος του Χιονιού. Τον έλεγαν και άγγελο των Χριστουγέννων, τέτοια μέρα· βλέπετε, ήταν χριστουγεννιάτικο πρωινό κι ο κόσμος όλος έλαμπε. Έλαμπε ολόκληρο και το πελώριο, περήφανο πλάσμα, ο άγγελος, που είχε τη μορφή πανέμορφου πουλιού. Ομόρφυνε ο τόπος με την παρουσία του μα εκείνος κλυδωνίστηκε και κουρασμένος, αδύναμος, σωριάστηκε στο παγωμένο χώμα. Θα τον βοηθήσουν τα παιδιά; Κι εκείνος, αφού θα συνέλθει χάρη στα ποντικάκια, πώς θα ανταποδώσει;

Πολύ τερπνή ιστορία, μιλά για την τρυφερότητα των αισθημάτων, για την αλληλεγγύη και την ευθύνη, μέσω λαμπερών εικόνων και λόγου λιτού, ουσιαστικού, τον οποίο μετέφρασε ωραιότατα –όπως πάντα– η Αργυρώ Πιπίνη.

Το κείμενο του παραμυθιού έγραψε η Κριστίν Λέσον, ενώ για την εικονογράφηση εργάστηκε η Τζέιν Τσάπμαν.

Στη δεύτερη ιστορία, «Το Χριστουγεννιάτικο αρκουδάκι», γραμμένο από την Ανν Μάνγκαν, σε εικονογράφηση Τζοάν Μος, ένα αρκουδάκι ολόλευκο, πολικό, μένει στα αζήτητα και στο ψηλότερο ράφι του καταστήματος παιχνιδιών. Σε κανέναν δεν αρέσει κι αυτό στενοχωριέται· θέλει να χωθεί σε μια ζεστή, παιδική αγκαλιά… Τελικώς, έπειτα από περιπέτειες και απορρίψεις, το βρήκε το λιμανάκι του στα τρυφερά χέρια, στα ολόγλυκα μάτια της μικρής Έλλης.

Και οι άλλες δυο ιστορίες, «Μια Χριστουγεννιάτικη Ευχή» των Τζούλια Χάμπερυ και Σόφυ Γουίλλιαμς, και «Βιάσου, Αϊ-Βασίλη» που έγραψε η Τζούλι Σάικς και ζωγράφισε ο Τιμ Γουόρνες, εξίσου ευφραντικές είναι: αισθήματα, όνειρα, φιλίες, αγαθότητα. Οι εικόνες μιλούν κατευθείαν στην καρδιά του μικρού αναγνώστη, τον συνεπαίρνουν.

Καλά Χριστούγεννα με αγάπη
Μια συλλογή με χριστουγεννιάτικες ιστορίες
μετάφραση: Αργυρώ Πιπίνη
Πατάκης
117 σελ.
Τιμή € 14,30

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ

Σύντομες, κατατοπιστικές ματιές στη μακραίωνη ιστορία της βασιλεύουσας, της Πόλης, της πόλης μας, η οποία είναι η μοναδική πόλη στον κόσμο που βρίσκεται σε δυο ηπείρους και είναι χτισμένη στη θέση της αρχαίας ελληνικής πόλης Βυζάντιο.

Ο Φίλιππος Μανδηλαράς με απλότητα, συχνά και με χιούμορ (στο ίδιο ύφος εκφράζεται και η εικονογράφος Ναταλία Καπατσούλια), ξεκινά από το 657 π.Χ., όταν ιδρύθηκε από τους Μεγαρείς και υπό τον Βύζα, το Βυζάντιο, και φθάνει μέχρι την Άλωση.

Οι περιπέτειες, οι θρίαμβοι, οι πόλεμοι, οι εξελίξεις, τα έργα τα λαμπρά, οι έριδες αλλά και η προσφορά στον πολιτισμό, στην τέχνη, δίνονται από τον συγγραφέα εν συντομία και σε έμμετρο λόγο, εισάγοντας τα παιδιά (σε πρώτη έστω επαφή) στην ιστορία της βασιλεύουσας, η οποία υπήρξε κέντρο του ελληνικού στοιχείου για περισσότερο από χίλια χρόνια. Απολύτως δένει με το κείμενο και ταιριάζει στην αντίληψη του μικρού αναγνώστη η εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια.

Προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία.

Κωνσταντινούπολη, η βασίλισσα των πόλεων
Φίλιππος Μανδηλαράς
εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
36 σελ.
Τιμή € 7,94

Έχουμε όμως και ένα άλλο βιβλίο για το Βυζάντιο, μάλιστα αρκετά ενδιαφέρον:

ΕΥΗ ΤΣΙΤΙΡΙΔΟΥ-ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΟΥ: ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ

Η Εύη Τσιτιρίδου, της οποίας Τα παραμύθια της Ίμβρου με είχαν συναρπάσει, χωρίς καθόλου με αυτό που γράφω να παραμερίζω το Αλφαβητάρι της Αγίας Σοφίας (Ακρίτας) ή τη Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη(Πατάκης), που μου άρεσαν πολύ, έχει μες στο 2014 κυκλοφορήσει το έργο της Μια βόλτα στα βυζαντινά χρόνια. Και αυτό το βρίσκω ωραίο κι ενδιαφέρον· και πρωτότυπο. Και εικονογραφημένο άψογα, σύμφωνα σχεδόν με την παράδοση.

Η πρωτοτυπία του έργου έγκειται στο ότι αυτή τη βόλτα, ετούτη την ξενάγηση μας την προσφέρουν τρεις μικροί φίλοι. Η κοπελίτσα η Βάγια, το αγόρι ο Αστέρης κι ένας γαϊδαράκος μ’ ανθρώπινη λαλιά και με δυνάμεις μαγικές. Γκάρι το όνομά του και είναι και άτομο με χιούμορ. Οι δε διάλογοι και των τριών είναι ευφυέστατοι. Και ας σημειωθεί ότι, το παιδί-αναγνώστης (μήπως και ο ενήλικος, ο οποίος ως μαθητής δεν είχε, ή δεν είχαμε, διδαχτεί και τις ωραιότερες πτυχές του βυζαντινού πολιτισμού), ξεναγείται –κυρίως– στους ρυθμούς και τις όψεις της καθημερινής ζωής, δηλαδή μπαίνουμε στα σπίτια των βυζαντινών, στα σχολεία, περνάμε από την αγορά, επισκεπτόμαστε το λιμάνι, τα μοναστήρια, τραβάμε κατά τους αγρούς, προσκυνάμε σ’ εκκλησιές, με τα μαγικά του Γκάρι βρισκόμαστε στο παλάτι και στην αίθουσα του θρόνου, μαθαίνουμε πώς διασκέδαζαν οι Βυζαντινοί, αλλά και τις ασχολίες τους αναλόγως εποχής…

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου παρατίθενται σχετικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες.

Μόνο καλά λόγια έχω να πω για τη συγγραφέα Εύη Τσιτιρίδου κι άλλα τόσα για την εικονογράφο Λέλα Στρούτση.

Πρώτη σχολική ηλικία.

Μια βόλτα στα βυζαντινά χρόνια
Εύη Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου
εικονογράφηση: Λέλα Στρούτση
Κέδρος
64 σελ.
Τιμή € 11,00

GEOFFROY DE PENNART: ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ!

Ο καλός, γνωστός και αγαπημένος των παιδιών (και των μεγάλων) Geoffroy de Pennart, πασίγνωστος από τις ιστορίες του με τον εκπληκτικό, αντισυμβατικό, συμπαθέστατο λύκο, με ένα καινούργιο, τρισχαριτωμένο βιβλίο: Όπου η μαμά Κατσίκα ετοίμασε μυρωδάτα, πεντανόστιμα μπισκότα για το απογευματινό κι ως να κρυώσουν και να «δέσουν» τα τοποθέτησε στο κελάρι, στο οποίο εισβάλλει σαν τρελό το κατσικάκι. Αλλά ο αέρας εισβάλλει και αυτός, η πόρτα κλείνει και το μικράκι φυλακίζεται καθότι έχει σπάσει και το κλειδί. Και η μανούλα του, που καταφθάνει τρέχοντας, κραυγάζει: «Ω συμφορά μου, καταστροφή! Πρέπει να ελευθερώσω το παιδί!» Και αφού καθησυχάζει τα άλλα βλαστάρια της, τρέχει στον κλειδαρά. Μα εκείνος αδυνατούσε να τη βοηθήσει, γιατί είχε ακόμη δεκαεννιά κλειδαριές να τοποθετήσει. Ίσως ο αστυφύλακας, και αν όχι, ο δήμαρχος. Και αν όχι ο δήμαρχος, μπορεί ο υπουργός. Αλλά ο απρόθυμος υπουργός την οδηγεί στον βασιλιά για «να καλέσει τον υπουργό να παραγγείλει στον δήμαρχο, να διατάξει τον αστυφύλακα να υποχρεώσει τον κλειδαρά, να ελευθερώσει το έγκλειστο κατσικάκι». Μα ο βασιλιάς την παρατηρεί· δεν του αρέσουν οι ενοχλήσεις, μάλιστα την ώρα του φαγητού, και ας κραύγαζε η δυστυχής μάνα: «Ω συμφορά μου, καταστροφή! Πρέπει να ελευθερώσω το παιδί!» Τελικώς «καθάρισε» η Βαλεντίνα, η γυναίκα του λύκου Ιγκόρ, διότι «μεταξύ μαμάδων συνεννόηση!».

Απόηχοι λαϊκών παραμυθιών, χιούμορ, περιπετειούλα χαρούμενη, εμπνευσμένη, όπως πάντα, εικονογράφηση, ιδού μια ιστορία που θα τέρψει τους μικρούς μας της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας.

Άλλα έργα του Geoffroy de Pennart: Το γεύμα των λύκων, Ο καλόκαρδος λύκος, Ο λύκος ξαναγύρισε, Ο λύκος και τα τρία γουρουνάκια, Ο Προκόπης και ο λύκος κ.ά., όλα στις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Πρέπει να ελευθερώσω το παιδί!
Geoffroy de Pennart
μετάφραση: Γιάννης Παπαδόπουλος
εικονογράφηση: Geoffroy de Pennart
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
40 σελ.
Τιμή € 8,99

 

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ: ΘΑΛΑΣΣΑ, ΠΕΣ ΜΟΥ

«Τη θάλασσα τη θάλασσα, ποιος θα μπορέσει να την εξαντλήσει;» Σεφέρης, «Μυθιστόρημα» – Κ’

Ένα παιδί. Αγόρι. Εμπρός του η θάλασσα. Η άγνωστή του και γνώριμη. Η πανάρχαια και πάντα νέα, φρέσκια. Η μήτηρ και μήτρα του σύμπαντος. Ερωτήσεις παιδιού και θάμβος ερωτευμένης ψυχής. Στέκει εμπρός σ’ αυτό το θηρίο και σ’ ετούτο το πανέμορφο στοιχειό. Την αγαπά μα δεν την ξέρει. Και αν την ξέρει, έχει τόσα να της πει: «Τι είναι αυτό που σε κάνει τόσο όμορφη;» της απευθύνεται κι εκείνη, σοφή κι ατάραχη, απαντά: «Σκέψου και θα το βρεις». Διότι η αγάπη είναι και γνώση. Και η παράδοση, παραδοχή. «Είναι το γαλάζιο χρώμα σου; Τη μέρα καθρεφτίζεις τον ουρανό και τη νύχτα φτιάχνεις μια σκάλα από εμάς μέχρι το φεγγάρι». Και η μεγάλη, υδάτινη μάνα, «Ψάξε κι άλλο» τον παροτρύνει. «Είσαι απέραντη», την κοίταξε μα εκείνη σιωπούσε…

Κείμενο ποιητικό, λιτό και σημαίνον, λυρισμός που αποπνέει ομορφιές και ευωδιές από μια ευαίσθητη και συγκρατημένη νέα συγγραφέα, τη γνωστή μας Μαριάννα Κουμαριανού, και εικονογράφηση εξαιρετική από την ταλαντούχο και μελετημένη Θέντα Μιμηλάκη.

Θάλασσα, πες μου
Μαριάννα Κουμαριανού
εικονογράφηση: Θέντα Μιμηλάκη
28 σελ.
Παρρησία
Τιμή € 6,30

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ: ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΑΡΑΜΥΘΟΘΗΣΑΥΡΟΣ

Ποιος δεν λάτρεψε στη ζωή του τους μεγάλους παραμυθάδες του κόσμου; Ποιος δεν συγκινήθηκε με τις ιστορίες τους, ποιος δεν λαχτάρησε, δεν χάρηκε, δεν δάκρυσε –δάκρυα λύπης ή ανακούφισης– ποιος δεν ταξίδεψε στα βουνά τα πανύψηλα, δεν πέταξε τις νύχτες τις αστροφώτιστες πάνω από τα όριά του; Και ποιος, άραγε, δεν παρηγορήθηκε από αυτά; Είναι εδώ, σ’ αυτόν τον θαυμάσιο τόμο, τον «ξεχωριστό θησαυρό για όλη την οικογένεια», όπως τονίζεται στο οπισθόφυλλο, και όπως πράγματι είναι, μερικά από τα παραμύθια που έθρεψαν με όνειρο και ελπίδα γενεές επί γενεών: Η «Πριγκίπισσα πάνω σε μπιζέλι» του μάγου Δανού Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (1805-1875), καθώς και το, όπως πιστεύεται, αυτοβιογραφικό του, το λατρεμένο «Ασχημόπαπο»· των Αδελφών Γκριμ (Γιάκοπ 1785-1863 και Βίλχελμ 1786-1859) «Η Σταχτοπούτα», η «Χρυσή χήνα», «Το τριανταφυλλάγκαθο» ή «Η Ωραία Κοιμωμένη», «Η Χιονάτη» και άλλα, από τις κληρονομιές των λαών αλλά και των σπουδαίων πνευμάτων που τις λάτρεψαν και αφοσιώθηκαν σ’ αυτές, ή γέννησαν άλλες, ιστορίες που τις σεβάστηκαν οι αιώνες, οι αλλαγές, οι κοινωνικές αναταράξεις και ανακατατάξεις. Έχουμε ακόμη τον περίφημο «Παπουτσωμένο γάτο» του Σαρλ Περό (1628-1703), τον «Νάνο Μυταρά» και την «Ιστορία του χαλίφη πελαργού», του Βίλχελμ Χάουφ (1628-1703). Κειμήλια. Ανεξαιρέτως όλα.

Το ευχάριστο δε είναι ότι η γνωστή συγγραφέας και μεταφράστρια από τη Βόννη, Γκερλίντε Βίνσιρτς, επεξεργάστηκε και επιμελήθηκε τα ασύγκριτα κείμενα, ενώ ο σπουδαίος Λούντβικ Γκλαζέ-Νοντέ, εικονογράφος και σχεδιαστής στο θέατρο και σε περιοδικά, μεγαλωμένος μεταξύ Σλοβενίας, Αυστρίας και Γερμανίας, σπουδασμένος στη Σχολή Καλών Τεχνών του Βερολίνου, πολυβραβευμένος, έβαλε όλο το ταλέντο, την τέχνη και τους προσανατολισμούς του για να εικονογραφήσει εκστατικά τα, επίσης εκστατικά, παραμύθια.

Στα προσόντα του βιβλίου αθροίζεται και η μετάφραση της Μαρίας Τοπάλη.

Ηλικία: 9-12 ετών· θα το πρότεινα δε και σε μεγαλύτερους και μόνο για την εικονογράφηση.

Μεγάλος παραμυθοθησαυρός
Επιλογή από έργα των Αδελφών Γκριμ, Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, Βίλχελμ Χάουφ και Σαρλ Περό.
Επεξεργασία – επιμέλεια πρωτότυπων κειμένων: Gerlinde Wiencirz
μετάφραση: Μαρία Τοπάλη
εικονογράφηση: Ludvik Glazer-Naude
Πατάκης
128 σελ.
Τιμή € 16,90

 

Πηγή: diastixo.gr