Επικήδειος στη λατρεμένη μου Έλλη Έμκε

Το τέλος είναι πάντα καλό
Όταν η ζωή ήταν πλήρης
(βιβλία, τεκνοποιΐα κι αγάπη:
Συζυγική, μητρική, πατρογονική, φιλική,
συναδελφική, πανανθρώπινη…).
Η Ελλούκα μας, η λατρεμένη Έλλη Έμκε,
αγάπησε τόσο πολύ
Τον πλησίον της
Που λησμονούσε ακόμα και τον εαυτό της
Ενίοτε,
Έτοιμη να υπερασπίσει τους άλλους,
Να τους δικαιολογήσει,
Να τους γιατροπορέψει,
Να τους νουθετήσει,
Να τους αθωώσει…
Ακόμα κι όταν ουδείς συνήγορος
Πρόθυμος να αναλάβει
Το δυσχερές τούτο έργον…
Έλλη-Έλλη, μυθική και ανθρώπινη,
Αιθέρια και χωμάτινη,
Χαμογελαστή πάντα
Κι ανοικτή στον Ήλιο,
Φωτεινή.
Τι άλλο να ποθήσει κανείς;
Στην αγαπημένη σου Μονεμβασία
Με τον άντρα και το γιο σου
Λούστηκες στο Φάος το ομηρικόν
Και τώρα πατείς τη φρικτή
Λωρίδα γης
Ανάμεσα στους δύο κόσμους:
Από τη δική μας σκοτεινιά
Στο ύστατον Φως
Αναλαμβάνεις ευθυτενής
Τις δυνάμεις σου,
Έχοντας εκπληρώσει
Όλες τις γήινες υποχρεώσεις
Και με το παραπάνω.
Ήρθε η ώρα τώρα ν’ αναπαυθείς
Γλυκέ μας άγγελε.
Το χρειάζεσαι και το δικαιούσαι.
Είναι δύσκολο να πορεύεσαι
Στον δρόμο της Αρετής
Με τα αγκάθια,
Τα ίδια αυτά ασπαλάθια
Που μάτωναν τα πόδια του Ηρακλή…
Ναι, είναι άθλος να υπάρχεις
Στον πλανήτη Γαία,
Σε μια κρίσιμη εποχή,
Της μετάβασης
Προς έναν ανώτερο πολιτισμό,
Πνευματικό,
Ένθα Δικαιοσύνη, Ισότητα, Αδελφοσύνη
Θα επισκιάσουν τις δυνάμεις του Κακού,
Του Χθόνιου,
Κι οι Ερινύες θα μεταλλαχθούν
Για ακόμα μια φορά
Σε Ευμενίδες
Και το Πνεύμα, το Πνεύμα της Θέμιδος
Θα θριαμβεύσει
Πατώντας πάνω στα καύκαλα
Της Τύχης και της Ανάγκης.
Πνευματικός ο θησαυρός μας.
Είναι το μόνο που κουβαλάμε
Αντίπερα.
Το μόνο που διαρκεί
Ανέγγιχτο από το Χρόνο,
Εκείνο που δε σκουριάζει
Και δε θάβεται,
Δε ρημάζει
Και δεν εξαχνούται,
Δεν λήγει
Και δεν τρομάζει
Τα ξωτικά του Ελέους.
Κι εσύ σήμερα Έλλη,
καλή μου Ελλούκα,
Πηγαίνεις στην Άλλη Πλευρά
Πάμπλουτη,
Με τα βιβλία
Και τα πνευματικά αγαθά
Που σκόρπισες
Απλόχερα στο δρόμο σου,
Μην περιμένοντας
Άλλην ανταμοιβή,
Εκτός από το πάμφωτο
Τούτο ταξίδι
Στην Απλοχωριά,
Εκεί που συν-χωρούνται
Οι λυτρωμένοι
Από τα βάσανα της φυλακής,
Όπου είμαστε όλοι
Εγκλωβισμένοι,
Ακόμα κι οι θεοί
Που ορκίζονται
Στα τρομερά ύδατα
Της Στυγός.
Ναι, από εκεί ψηλά
Που θα μας κοιτάς
Από τούδε και εις το εξής,
Να ακτινοβολείς
Αγάπη, κατανόηση, νουθεσίες,
Για τις μικρές, αθέλητες αστοχίες μας.
Είσαι τυχερή, διότι κανείς
Από όσους σε αγαπήσαμε
Δεν έχει τίποτα να σου συχωρέσει:
Μηδέ «πλημμέλημα ακούσιόν τε και ακούσιον»
[περί του εκουσίου ουδεμία πιθανότης],
Αφού κακό ποτέ δεν έπραξες
Κι ήταν πάντα οι στοχασμοί σου
Καλόγνωμοι
Κι η διάθεσή σου συμφιλιωτική.
Ακόμα κι όταν ήσουν θύμα
Των περιστάσεων
Ή ανθρώπων αρπακτικών
Εύρισκες πάντα κάτι να πεις
Για να τους δικαιολογήσεις,
Ίσως γιατί εκείνοι, οι ταλαίπωροι,
Δεν ήταν τόσο προνομιούχοι
Όσο εσύ: να μεγαλώσουν μέσα
Στην Αγάπη
Και να την μεταδώσουν αφειδώλευτα,
Ακόμη και τώρα,
Ειδικά τώρα
Που μας συνενώνεις
Πάνω από τη σορό
Για να σου πούμε
Το τελευταίο χθόνιο «Αντίο».
Θα ξανασυναντηθούμε,
Όταν έρθει η ώρα η καλή.
Και τότε θα έχουμε άπειρο χρόνο
Για να συζητούμε,
Να αναλύουμε,
Να κατανοούμε,
Αυτά που η βιασύνη μας η συγγνωστή
Κι η καθημερινή αγωνία για την επιβίωση
Μάς στέρησαν.
Ας είσαι ευλογημένη
Και να μας θυμάσαι,
Γιατί εμείς
Δεν θα σε ξεχάσουμε,
Ποτέ.

Κωνσταντίνος Μπούρας
Αθήνα, Πρώτο Νεκροταφείο, 24/2/2016
Η Έλλη Έμκε, παλαιά συνεργάτις και φίλη από το 1979, ετοιμαζόταν να μεταφράσει στα αγγλικά κάποια από τα ποιήματα του επετειακού τόμου “Τρία Άλφα μία Ήττα κι ένα Ωμέγα” που περιλαμβάνει 244 νέα ποιήματα (30 χρόνια μετά την πρώτη μου ποιητική συλλογή “Ο Πορφυρός Ήλιος του Έρωτα και του Θανάτου”) και θα εκδοθεί στις αρχές του επομένου έτους από τη “Νέα Ευθύνη” του αγαπητού Γιώργου Γκέλμπεση. Ο Θάνατος την πρόλαβε. Ως έσχατο δείγμα ευγνωμοσύνης, της αφιερώνω αυτόν τον επικήδειο.

Έλλη Έμκε

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Για ένα διάστημα άσκησε δικηγορία, αλλά την κέρδισε η δημοσιογραφία.

Από το 1973 άρχισε να γράφει ρεπορτάζ και κοινωνικές έρευνες για διάφορα περιοδικά, κυρίως τη «Γυναίκα».

Εργάστηκε επίσης για το πρακτορείο ειδήσεων United Press International, και για το ραδιόφωνο (εκπομπή Υπουργείου Γεωργίας). Από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και βραβεύτηκε από τη ΧΕΝ Κηφισιάς για δύο διηγήματα και από τη «Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά», για ένα παιδικό μυθιστόρημα με θέμα την αρχαία Ολυμπία (έπαινος).

Παράλληλα, παρέδιδε μαθήματα αγγλικών και μετέφραζε βιβλία για γνωστούς εκδοτικούς οίκους από τα ελληνικά στα αγγλικά και αντίστροφα. Στα αγγλικά έχει το δίπλωμα Proficiency του Cambridge.

Γνωρίζε επίσης αρκετά καλά γαλλικά και λιγότερο τα γερμανικά. Από το 1985 η ζωή της μοιραζόταν μεταξύ Αθήνας και Μονεμβασίας και ασχολήθηκε κυρίως με τη συγγραφή, μετάφραση και επιμέλεια κάθε είδους κειμένων και βέβαια βιβλίων:

Έργα της

• EΙΔΑ ΚΙ ΑΚΟΥΣΑ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ, παιδικό, εκδόσεις Εστίας, 1980, β’ έκδοση 2003. Έχει μεταφερθεί στο ραδιόφωνο σε έξι δραματοποιημένες συνέχειες. Απόσπασμά του έχει περιληφθεί στη «Γλώσσα μου» της Δ΄ δημοτικού.
• ΕΙΔΑ ΚΙ ΑΚΟΥΣΑ ΣΤΗΝ ΚΝΩΣΟ, παιδικό, εκδ. Εστία, 1981.
• «ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ… ΔΑΣΚΑΛΟΣ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ, ΓΙΑΤΡΟΣ, ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ, ΛΟΓΙΣΤΗΣ, ΗΘΟΠΟΙΟΣ, ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΣ, ΑΙΣΘΗΤΙΚΟΣ, ΓΕΩΠΟΝΟΣ, ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ, ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ, ΨΥΚΤΙΚΟΣ, ΑΕΡΟΣΥΝΟΔΟΣ, ΓΥΜΝΑΣΤΗΣ, ΞΕΝΑΓΟΣ, ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ…». Συνολικά είκοσι περίπου μονογραφίες επαγγελμάτων για τον επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων (εκδόσεις Καραμπερόπουλος 1982- 83).
• ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ. Τουριστικός οδηγός στα ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά (αυτοέκδοση 1990, 1992, 1995, 2000, 2005).
• ΕΚΔΡΟΜΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ»

Μεταφράσεις

• Τουριστικός οδηγός για διάφορα λιγότερο γνωστά μέρη της Λακωνίας (αυτοέκδοση, 1995)
• Μεταφράσεις Tζον Φρίλι: Κωνσταντινούπολη.
• Aπό τον Χριστιανισμό στο Ισλάμ
• Μάικλ Άλιν: Ζαράφα
• Ουέντι Μπρίστοου: Μόνη και λοιπόν, Νταϊάν ΄Ακερμαν: Η ιστορία των αισθήσεων (εκδ.Περίπλους)
• Μπάρι  Άνσγουορθ: To νησί του Πασχάλη
• Ίαν ΜακΓιούαν: Έμμονη Αγάπη
• Ρόντι Ντόιλ: ΄Ενα αστέρι που το έλεγαν Χένρι
• Πολίν Μελβίλ: Η ιστορία του εγγαστρίμυθου
• Τζοάνα Σκοτ: Το μανεκέν (Νεφέλη)
• Ίντιθ Γουόρτον: Καλοκαίρι (Κυρ. Παπαδόπουλος)
• Φράνσις Χότζσον Μπέρνετ: Ο Μυστικός Κήπος (Καλέντης)
• Γκέρτρουντ Στάϊν: Τρεις ζωές (Ερμείας)
• Σιμόν ντε Μποβουάρ: Τα γηρατειά
• Μαρία Μοντεσόρι: Η ανακάλυψη του παιδιού (Γλάρος)
• Τζερόμ Τζερόμ: Τρεις άντρες με ποδήλατο (Τεκμήριο)
• Λι Κάρολ-Τζαν Τόμπερ: Παιδιά σε βαθύ μπλε
• Ντορίν Βέρτσιου: Πορεία προς το φως (Κρύων)
• Olympic Games in Ancient Greece (κόμικς, μετάφραση στα αγγλικά του «Τήνελλα Καλλίνικε» (Grfoae)
• Gisela Preuschhoff: Μεγαλώνοντας κορίτσια (Ωρίων)

Επιμέλειες

Έχει επιμεληθεί πολλά κείμενα, και πιο πρόσφατα τα βιβλία:

• «Μεγαλώνοντας ισορροπημένα παιδιά σ’ έναν παράλογο κόσμο» του David Ryan Marks
• «Γιατί το λέμε έτσι..» της Γιολάντας Τσορώνη-Γεωργιάδη (εκδόσεις Ωρίων)

Πηγή: eel.org.gr