Εγκέφαλος και Γνωστικές λειτουργίες

Ο εγκέφαλος είναι ένα καταπληκτικό όργανο και είναι υπεύθυνος για την ύπαρξή μας, την εξέλιξή μας, τον πολιτισμό μας και την ευτυχία μας! Εκτός των άλλων ο εγκέφαλός μας είναι η έδρα των γνωστικών μας λειτουργιών. Κάθε τμήμα του ειδικεύεται σε μία διαφορετική λειτουργία.

Ο εγκέφαλος διαιρείται στον πρόσθιο εγκέφαλο, στον διάμεσο εγκέφαλο, στο μέσο, στον οπίσθιο και στον έσχατο εγκέφαλο, στην παρεγκεφαλίδα και στις αρτηρίες.

Θα εστιάσουμε στον πρόσθιο εγκέφαλο γιατί εκεί υπάρχουν οι λοβοί: ο βρεγματικός, ο μετωπιαίος, ο ηνιακός, ο κροταφικός και η νήσος Reil και στην παρεγκεφαλίδα. Το τμήμα αυτό του εγκεφάλου χωρίζεται στο δεξί και στο αριστερό ημισφαίριο.

Ο μετωπιαίος λοβός ελέγχει τη συμπεριφορά, τη μνήμη, κυρίως τη βραχυπρόθεσμη, τη νοημοσύνη και την κίνηση.

Η λογικομαθηματική νοημοσύνη, οι γλωσσικές ικανότητες, το διάβασμα, η αντίληψη της αφής, η θέση ελέγχου για την οπτική περιοχή αλλά και η σύνθεση πληροφοριών που προκύπτουν από τις διάφορες αισθήσεις, έχουν το χώρο τους στο βρεγματικό λοβό.

Ο ινιακός λοβός είναι υπεύθυνος για την όραση και για τον χωρικό προσανατολισμό.

Η παρεγκεφαλίδα ρυθμίζει την ισορροπία, την κατάποση, τον καρδιακό παλμό και την αναπνοή.

Η κατανόηση της ομιλίας, η όραση, η ακοή, η μακρόχρονη μνήμη και συμπεριφορές που είναι υπεύθυνες για τα κίνητρα και το συναίσθημα εδράζονται στον κροταφικό λοβό.

Όπως αναφέραμε παραπάνω ο πρόσθιος εγκέφαλος χωρίζεται σε αριστερό και δεξί ημισφαίριο. Αυτά τα ημισφαίρια με τη σειρά τους είναι υπεύθυνα για συγκεκριμένες δεξιότητες.

Το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει το δεξί μέρος του σώματος αισθητικά και κινητικά.  Σε αυτό γίνονται λεκτικές, λογικές, μαθηματικές διεργασίες. Αυτό το ημισφαίριο χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να εκφέρουμε μια αντικειμενική κρίση, όταν χρειάζεται να σκεφτούμε λογικά και να επιχειρηματολογήσουμε.

Επιπρόσθετα είναι υπεύθυνο για τη γραφή, την αντίληψη του λόγου και τη λεκτική μνήμη. Τέλος σε αυτό το ημισφαίριο συντελείται η αναλυτική σκέψη αλλά και η ανάλυση ακουστικών ερεθισμάτων και αφηρημένων πληροφοριών.

Το δεξί ημισφαίριο ελέγχει το αριστερό μέρος του σώματος. Είναι υπεύθυνο για τα αισθήματα, την αναγνώριση προσώπων, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την καλλιτεχνική έκφραση. Το χιούμορ, η μουσική, η συνθετική σκέψη, η διαίσθηση και η υποκειμενικότητα πηγάζουν από αυτό το ημισφαίριο.

Την επόμενη φορά λοιπόν, που θα κάνετε μια σκέψη ή ακόμα και μία κίνηση φανταστείτε ότι ο εγκέφαλός σας, αυτό το μαγικό όργανο, ενεργοποιεί ταυτόχρονα εκατομμύρια συνάψεις σε διάφορα μέρη του. Φανταστείτε τον να φωτίζεται και να ακτινοβολεί κάνοντάς σας ξεχωριστούς!

Σοφία Τσεκούρα, Φιλόλογος Ειδικής Αγωγής – Ειδική Παιδαγωγός