monemvasianews.gr η Φωνή της Μονεμβασίας
Έχουμε γίνει εικονολάτρες! Τα λόγια δεν μας φτάνουν τα θεωρούμε λίγα. Το προσωπικό μας γούστο έχει παραμεριστεί. Προσπαθούμε διαρκώς να ταυτίσουμε συναισθήματα και αφηρημένες έννοιες με εικόνες. Ο έρωτας έχει την εικόνα ενός νέου όμορφου ετερόφυλου ζευγαριού, η δυστυχία την εικόνας μιας γυναίκας που κλαίει και η ομορφιά την εικόνα μιας αδύνατης ξανθιάς λευκής γυναίκας και ενός μελαχρινού γυμνασμένου μυστηριώδη άντρα! Επικίνδυνες ταυτίσεις που γίνονται γενεσιουργοί αιτίες για πολλές διαταραχές.Οι διατροφικές διαταραχές είναι κάποιες από αυτές.
Σύμφωνα με το DSM-IV οι κυριότερες διατροφικές διαταραχές είναι: η ψυχογενής ανορεξία, η ψυχογενής βουλιμία και διαταραχή στην πρόσληψη τροφής μη προσδιοριζόμενη αλλιώς. Στα πλαίσια των διατροφικών διαταραχών μπορούμε να εντάξουμε και την υπερφαγία, την νυχτερινή υπερφαγία, την παχυσαρκία παθολογική και μη και την ορθορεξία.
Μιλώντας ακροθιγώς για τις διαταραχές αυτές θα αρχίζουμε με την νευρογενή ανορεξία. Η παραπάνω εικόνα δείχνει τον τρόπο που βλέπει το σώμα του ένα άτομα με νευρογενή ανορεξία.
Τα στατιστικά στοιχεία σοκάρουν και αξίζει να αναφερθούν: 0,5-2% των γυναικών παγκοσμίως πάσχουν από αυτή τη διαταραχή. Οι γυναίκες την παρουσιάζουν 8-9 φορές περισσότερο σε σχέση με τους άντρες. Η νευρογενής ανορεξία είναι η πιο επικίνδυνη απο τις προαναφερθείσες διατροφικές διαταραχές, γιατί το 5-20% των ασθενών θα πεθάνει εξαιτίας των επιπλοκών που προκαλεί η διαταραχή.
Το ποσοστό των γυναικών ηλικίας 15-24 ετών που πεθαίνουν απο νευρoγενή ανορεξία, είναι 12 φορές μεγαλύτερο απο το ποσοστό θνησιμότητας όλων των υπόλοιπων αιτιών θανάτου (Sullivan, 1995). Πρόκειται για την ψυχική ασθένεια με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα.
Στην ψυχογενή ανορεξία το άτομο θέλει να κρατήσει το βάρος του κάτω απο τα φυσιολογικά επίπεδα, ανησυχεί υπερβολικά για την αύξηση του και καταφεύγει σε διάφορους ανορθόδοξους τρόπους, όπως λήψη καθαρτικών, πρόκληση εμετού (τύπος κάθαρσης) και ελάχιστη κατανάλωση φαγητού (περιοριστικός τύπος) για να το καταφέρει. Οι ασθενείς δεν έχουν ρεαλιστική εικόνα του εαυτού και των κινδύνων της κατάστασής τους. Θεωρούν ότι δεν διατρέχουν κάποιο κίνδυνο και ότι οι γύρω τους υπερβάλλουν.
Σε μία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που έγινε το 2003, οι Hoek και van Hoeken διαπίστωσαν ότι: Το 40% των πιο πρόσφατων περιστατικών ανορεξίας απαντάται σε κορίτσια ηλικίας 15-19 ετών. Από το 1935 έως το 1989, η συχνότητα εκδήλωσης νευρογενούς ανορεξίας σημείωσε σημαντική αύξηση, ιδίως σε γυναίκες ηλικίας 15-24 ετών. Κάθε δεκαετία μετά το 1930, η συχνότητα εμφάνισης νευρογενούς ανορεξίας σε νεαρές γυναίκες ηλικίας 5-19 ετών σημείωσε αύξηση. Μόλις το ένα τρίτο των ατόμων με ανορεξία ακολουθούν θεραπευτική αγωγή ( http://www.anasa.com.gr/statistics.htm ).
Ο αντίκτυπος στην υγεία και την εμφάνιση είναι άμεσος. Εκτός από τα κιλά που χάνονται υπάρχει αμηνόρροια, τριχόπτωση, διαταραχές στον ύπνο, εμφάνιση βρεφικού χνουδιού, οιδήματα στα πόδια, διάβρωση των δοντιών, βραδυκαρδία, υπόταση, ζαλάδα, αδυναμία συγκέντρωσης, ναυτία, αφυδάτωση, καθυστέρηση ήβης και πολλά άλλα.
Η αυστηρότητα με την οποία κρίνουν το σώμα τους επεκτείνεται και στους υπόλοιπους τομείς της ζωής τους. Θέλουν να έχουν απόλυτο έλεγχο της ζωής τους. Συνήθως είναι καλοί μαθητές, πολλοί τυπικοί στις υποχρεώσεις τους και τελειομανείς. Σε αρκετές περιπτώσεις η νευρογενής ανορεξία συνοδεύεται απο κατάθλιψη, συναισθηματική αστάθεια και χαμηλή αυτοπεποίθηση. Η σεξουαλική κακοποίηση είναι ένας ακόμη λόγος που μπορεί να οδηγήσει στην νευρογενή ανορεξία.
Η πίεση από την οικογένεια για μια άψογη εμφάνιση και για υψηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις, τα μέσα μαζικής ενημέρωση που εγκλωβίζουν την ομορφιά στα 45-50 κιλά, δυσκολία έκφρασης των συναισθημάτων άλλα και χλευασμός του ατόμου από τον περίγυρο για την εμφάνιση του, είναι επιπλέον παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στη νευρική ανορεξία.
Στο περιβάλλον του σχολείου τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Η διαταραχή αυτή πλήττει κυρίως κορίτσια στην εφηβεία. Η προσέγγιση από την πλευρά του εκπαιδευτικού δεν είναι εύκολη, αφού όπως προαναφέραμε το άτομο που πάσχει από νευρογενή ανορεξία δεν δέχεται ότι έχει πρόβλημα. Για να επιλυθεί το πρόβλημα πρέπει να γίνει ολιστική προσέγγιση από διατροφολόγους και ψυχολόγους, προκειμένου να βοηθηθεί ο ασθενής και η οικογένεια.
O εκπαιδευτικός από τη σκοπιά του μπορεί να βοηθήσει, απομακρύνοντας τους εφήβους από τα κρατούντα πρότυπα ομορφιάς. Τονίζοντας και διδάσκοντας τη σημασία και την ομορφιά της διαφορετικότητας. Είναι σημαντικό να δώσει στους εφήβους να καταλάβουν ότι η ομορφιά είναι πολύ περισσότερα από διαστάσεις. Είναι η χαρά, η αγάπη για τον εαυτό μας και τη ζωή, ένα ζεστό χαμόγελο, μια ζωντανή ματιά!
Τα μπουτάκια, οι κοιλίτσες, τα μαγουλάκια και τα μπρατσάκια είναι δικά μας! Είναι κομμάτι μας! Μπορούμε να είμαστε όμορφοι με αυτά και χωρίς αυτά! Όμορφοι δεν είμαστε μόνο όταν δεν μπορούμε να χαρούμε τη ζωή μας… σε όλες της τις διαστάσεις!)
Χρήσιμα site
http://www.anasa.com.gr
http://anmarol.blogspot.com
http://blog.inhealth.gr
http://www.eatingdisorders.gr
http://www.youth-health.gr
http://www.iatronet.gr
http://www.psynet.gr
Η ιστορία της Μαρίας
Είμαι 28 χρονών και έχω ταξιδέψει στον κόσμο της ανορεξίας. Έζησα τρία χρόνια συντροφιά με το θάνατο, τη μοναξιά, την απόγνωση. Στην αρχή δεν ήταν έτσι. Έβαλα απλά στόχο να χάσω κάποια κιλά, για να νιώσω καλύτερα, να βρω κάτι που να μπορώ να το ελέγχω απόλυτα, να ασχολούμαι με αυτό, για να ξεχνάω όλα εκείνα που με πλήγωναν. Τότε βέβαια μόλις που τα διαισθανόμουν όλα αυτά. Πίστευα ότι θα κάνω μια δίαιτα, που θα με κάνει όμορφη και γι’ αυτό πιο αποδεκτή. Ενδόμυχα έλπιζα ότι έτσι θα μ’ αγαπήσουν περισσότερο…
Είπα λοιπόν στον εαυτό μου ”θα κάνεις δίαιτα” και νόμιζα ότι βρήκα την αυτόματη λύση σε όλα τα προβλήματά μου. ΄Αρχισα να τρώω μόνο μια φορά τη μέρα, συγκεκριμένη και αυστηρά περιορισμένη ποσότητα τροφής, π.χ μια φέτα ψωμί. Άρχισα να ανεβοκατεβαίνω τα 78 σκαλοπάτια της πολυκατοικίας μου δέκα φορές τη μέρα και να ζυγίζομαι καθημερινά. Τα γεμάτα τραπέζια με αηδίαζαν, το βάρος μου μειώνονταν ραγδαία, σε λιγότερο απο ένα μήνα είχα χάσει τα κιλά που επιθυμούσα, ωστόσο έβλεπα πάντα τον εαυτό μου χοντρό και άσχημο, ιδιαίτερα την περιφέρειά μου. Φοβόμουν την τροφή και τη μισούσα. Την έβλεπα ως απειλή της ευτυχίας μου.
Τα πρώτα μου συναισθήματα ήταν αντιφατικά. Καταλάβαινα ότι είμαι παγιδευμένη, ότι έχω χάσει τον έλεγχο, τι ειρωνεία! Όλα αυτά τα έκανα για έχω ”έλεγχο”… Από την άλλη μεριά όσο κατέβαιναν τα νούμερα στη ζυγαριά, τόσο ανέβαινε η ενεργητικότητα, η διάθεση και η αυτοπεποίθησή μου. Αυτό είναι η παγίδα της ανορεξίας, ώστε να της παραδοθείς αμαχητί, για να σε εκμηδενίσει, να λιώσει σώμα και ψυχή μέσα στην αδήριτη της δύναμη.
Η ευτυχία κάποτε τελείωσε. Στη θέση της έμεινε ένα σκελετωμένο σώμα, χωρίς περίοδο για 20 ολόκληρους μήνες και που οι φλέβες του είχαν γίνει διάτρητες από τις σύριγγες, γιατί κάθε τόσο έπρεπε να κάνω ιατρικές εξετάσεις. Δεν είχα σίδηρο, δεν είχα ασβέστιο, δεν είχα κάλλιο… κιτρίνισα, πάγωνα στα μέσα του Ιουλίου, τις νύχτες έμενα άυπνη, δύσκολα βολευόμουν στο κρεββάτι ή στην καρέκλα. Δεν είχα κρέας, όλα γινόντανε σκληρά και ξύνανε τα κόκκαλά μου. Πονούσα. Κάποτε πονούσε το στήθος μου και ένιωθα την καρδιά μου να χτυπά αλαφιασμένα, το αίμα να μαζεύεται στο στέρνο -ίσως έκανα αρρυθμίες, δεν ξέρω- έτσι και αλλιώς μου είπαν ότι έζησα από θαύμα.Τα δάχτυλα μου ήτανε μωβ, μελάνιαζα και μάζευα τούφες μαλλιά από το μαξιλάρι μου. Κατέληξα να τρώω μόνο πορτοκάλια το χειμώνα και ροδάκινα το καλοκαίρι…
Σιγά-σιγά βυθίστηκα σε κατάθλιψη. Απομονώθηκα. Δεν πήγαινα να επισκεφθώ τις φίλες μου, για να μη με κεράσουν… Κλεινόμουν στο δωμάτιό μου τρομαγμένη μπροστά στα τρομαγμένα μάτια των ανθρώπων που ψιθύριζαν: «Θεε μου, πώς έχει καταντήσει έτσι». Και όμως εγώ ένιωθα χοντρή και άκουγα διαρκώς μια φωνή να ουρλιάζει μέσα στο κεφάλι μου «μην τολμήσεις να φας. Μην τους ακούς. Θα σε κάνουν χοντρή. Σε ζηλεύουν, γιατί είσαι αδύνατη».
Ένας φαύλος κύκλος πόνου και ενοχής. Όταν έτρωγα έτσι άγρια, λαίμαργα και απολίτιστα, τσαλαβουτώντας με τα χέρια μέσα στο πιάτο, όλα ανοιγμένα πάνω στο τραπέζι, ένιωθα μετά τον πόνο του εξευτελισμού και της αποτυχίας να με διαλύει ολόκληρη. Έκλαιγα και μέτραγα κρυφά τις νύχτες τα κόκκαλα μου πάνω στα πλευρά, πασχίζοντας να παρηγορηθώ πως όχι δεν τα είχε σκεπάσει σάρκα… Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα μπορούσε να υπάρξει τέτοιος και τόσος πόνος…
Ήτανε τέλη Αυγούστου. Δεν ξέρω τί έπαθα. Με πήρανε τα δάκρυα, «θέλω να ζήσω» έλεγα «να ζήσω». Μου ήρθανε στο μυαλό άνθρωποι που περίμεναν, όλα εκείνα που με κρατούσαν ως τα τότε ζωντανή μέσα σε τόση οδύνη, γιατί όπως όλοι μας, έτσι και εγώ είχα να δώσω στους ανθρώπους. Και αποφάσισα λίγο πριν το τέλος να πάρω το δρόμο της επιστροφής, να προσπαθήσω να φάω κανονικά «θυσιάζοντας» εκείνο το λιπόσαρκο κορμί, που τόσο αρρωστημένα αγαπούσα. Ήξερα πως δεν ήταν δυνατό να παραμένω τόσο αδύνατη, χωρίς να παραδέρνω ανάμεσα στη βουλιμία και το θάνατο.
Δεν ήταν εύκολος ο δρόμος της επιστροφής, γιατί η φωνή της ανορεξίας ούρλιαζε αδιάκοπα μεσα στο κεφάλι μου και εγώ έπρεπε να τη νικώ και από την άλλη, η βουλιμία με σάρωνε και εγώ έπρεπε να αντιστέκομαι, παγιδευμένη ανάμεσα σε δυο αρρώστιες, που με χτυπούσαν ανελέητα και εγώ έμενα απροσμάχητη, με μόνο εφόδιο τη θέληση μου και μια προσευχή… να αντέξω το κορμί μου που άλλαζε και ήτανε τόσο επώδυνη εκείνη η μεταμόρφωση, που με έκανε από σκέλεθρο άνθρωπο.
http://www.eatingdisorders.gr/content/view/38/53/
Σοφία Τσεκούρα, Φιλόλογος Ειδικής Αγωγής – Ειδική Παιδαγωγός
