Διάσπαρτες «Παραλλαγές» στους ανεξερεύνητους κόλπους της πόλης

Παρουσιάζοντας το πολύπλευρο εικαστικό του έργο και  αναδεικνύοντας τη στενή του σχέση με τη φωτογραφία, η  αναδρομική έκθεση του Μιχάλη Κατζουράκη, με τίτλο «Παραλλαγές 1954 – 2014», παρουσιάζεται στο κτήριο της οδού Πειραιώς του Μουσείου Μπενάκη.

Σε επιμέλεια του Χριστόφορου Μαρίνου και συντονισμό του Κωνσταντίνου Παπαχρίστου, η έκθεση – που θα διαρκέσει έως τις 5 Απριλίου – ακολουθεί μια ανοιχτή δομή. Παρότι καλύπτει σχεδόν εξήντα χρόνια καλλιτεχνικών πειραματισμών με τη φόρμα, το χρώμα και την ύλη, δεν σηματοδοτεί το τέλος μιας εικαστικής διαδρομής. Απεναντίας, αποτελεί ένα σημείο συνάντησης, μια προσωρινή παύση, προτού ξεκινήσει ένα ακόμη σεργιάνι, που θα προσφέρει τις αφορμές για περισσότερες ανακαλύψεις στους ανεξερεύνητους κόλπους της πόλης. Τα έργα της προέρχονται από την προσωπική συλλογή του Μιχάλη Κατζουράκη, από ιδιωτικές συλλογές και από συλλογές ελληνικών Μουσείων.

Επικεντρωμένη στις αφορμές για τη δημιουργία έργων
Η έκθεση «Παραλλαγές» ξεκίνησε στις 10 Δεκεμβρίου του 2012, με μια πεντάωρη προβολή σλάιντ που πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο του Μιχάλη Κατζουράκη, στον Κεραμεικό. Σχεδιάστηκε τα τελευταία δύο χρόνια και ολοκληρώνεται τώρα στο Μουσείο Μπενάκη, όπου παρουσιάζεται στο κοινό.
Σε αντίθεση με τις περισσότερες αναδρομικές εκθέσεις που ακολουθούν μια αυστηρή χρονολογική σειρά, αυτή η έκθεση χωρίζεται σε θεματικές ενότητες, που επικεντρώνονται στις αφορμές για τη δημιουργία ζωγραφικών και γλυπτικών έργων. Το θέμα της κάθε ενότητας παρουσιάζεται με τις παραλλαγές του, αποκαλύπτοντας έτσι τη διαδικασία κατασκευής και τονίζοντας τη σημασία της. Το αρχείο του καλλιτέχνη παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς αποτελεί τον τόπο, μέσα από τον οποίο προκύπτουν οι αφηγήσεις στον χώρο του Μουσείου και, παράλληλα, φανερώνει τον τρόπο, που το ίδιο το έργο μετασχηματίζει τον χώρο της πόλης. Την έκθεση συνοδεύει αναλυτικός κατάλογος, έκδοση του Μουσείου Μπενάκη, με κείμενο του επιμελητή της, Χριστόφορου Μαρίνου, και φωτογραφικές αναπαραγωγές των έργων.

Συλλέγοντας ίχνη στην πάροδο των ετών

Το ίχνος, που αφήνει ο άνθρωπος με τις επεμβάσεις του στο αστικό τοπίο, απασχολεί τον Μιχάλη Κατζουράκη τα τελευταία εξήντα χρόνια. Ο καλλιτέχνης περπατά στην πόλη, συλλέγοντας ίχνη, που βρίσκονται διάσπαρτα μέσα της. Ξαναπερνά από τα ίδια μέρη με διαφορά ετών, παρατηρεί και καταγράφει με τον φωτογραφικό του φακό τη μεταβολή του αστικού τοπίου. Απομονώνει συγκεκριμένες όψεις αυτού του τοπίου, οι οποίες του κεντρίζουν το ενδιαφέρον και εξάπτουν την περιέργειά του. Κοντοστέκεται, για να τις φωτογραφίσει, άλλοτε γιατί συμπυκνώνουν την ψυχολογία του τη δεδομένη χρονική στιγμή και άλλοτε γιατί θέλει να τις περισώσει από τη λήθη, την αφομοίωση ή την καταστροφή τους από την κατασκευαστική μανία του ανθρώπου.
Τα ίχνη, που προτιμά να συλλέγει ο Μιχάλης Κατζουράκης, απαντώνται συχνά σε πυκνές συσσωρεύσεις υλών, σε σωρούς αντικειμένων και εναποθέσεις υλικών (στοιβαγμένες ψαροκασέλες, καυσόξυλα και κασόνια παρατεταγμένα και επιμελώς τοποθετημένα το ένα πάνω στο άλλο, αραγμένες ψαρόβαρκες, παλιά ξύλινα καφάσια και παλέτες, βιβλία, κοντέινερ, παρατημένα βαγόνια). Εκεί, δηλαδή, όπου δημιουργείται από το χέρι του ανθρώπου, εντελώς τυχαία, μια ποιητική γεωμετρία.

Άλλες φορές, τα ίχνη αναζητούνται και εντοπίζονται πάνω σε εισόδους και εξόδους, ανοίγματα και περάσματα, είτε του βλέμματος, είτε του σώματος, όπως πόρτες και παράθυρα, ενίοτε φραγμένα με σανίδες, ασπρισμένα με ασβέστη ή καλυμμένα με εφημερίδες. Το μάτι του καλλιτέχνη πέφτει, σχεδόν εμμονικά, επάνω σε θραύσματα, σκαλωσιές και πληγωμένες προσόψεις κτηρίων, αλλά και σε ενδιάμεσους χώρους, που περνούν συνήθως απαρατήρητοι, όπως μεσοτοιχίες, πλινθόκτιστες μάντρες και σήματα οδικής κυκλοφορίας.

Πληροφορίες
Μουσείο Μπενάκη – Κτήριο Οδού Πειραιώς: Πειραιώς 138 – Αθήνα, τηλ.: 210 3453111. Ώρες λειτουργίας: Πέμπτη και Κυριακή: 10.00 – 18.00, Παρασκευή και Σάββατο: 10.00 – 22.00, Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη: κλειστά. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 6 ευρώ, μειωμένο: 3 ευρώ, ενιαίο εισιτήριο: έκπτωση 20% επί του συνολικού κόστους των εισιτηρίων όλων των εκθέσεων κατά την ημέρα επίσκεψης.

Πηγή: naftemporiki.gr