Νηστεύσαντες και μη…

Γράφει: ο Κώστας  Πραχάλης

Ε, λοιπόν, τίποτα…αμιγές καλού και τίποτα τυχαίο.

Κοίτα τώρα η στέρηση. Που εκούσια ή ακούσια, φυσιολογική ή παθογενής, το’χει το κόστος της, μικρό ή μεγάλο. Έχει όμως και τα…ωραία της. Γιατί εκτός από την άσκηση της αντοχής και της σκληραγωγίας, λες κι είναι προγραμ-ματισμένη, δίνει αξία κι ομορφιά σε ό,τι τη διαδέχεται ή την ακολουθεί.

Για σκεφτείτε. Τι παντεσπάνι γίνεται και το πιο πρόχειρο, το πιο τυχαίο  φαγητό, άμα σ’ έχει κυριεύσει η πείνα.  Και τι γλυκός είναι  ο ύπνος, μετά από το ξενύχτι  που προηγήθηκε.

Πόσο απολαυστικό γίνεται  το νερό για το διψασμένο, όταν του έχει λείψει  μέσα στην κάψα της δουλειάς ή της οδοιπορίας.

Πώς θα χαιρόταν ο ξενιτεμένος το  νόστιμον ήμαρ, αν δεν του’χε  στερήσει την πατρίδα ο αποχωρισμός .

Για τον έρωτα δε μιλώ. Μ’ έχει προλάβει η λαϊκή σοφία. «Αλάργ’ αλάργα το φιλί για να’ χει νοστιμάδα».

Το φως πάλι ; Τι θα ήταν για μας η ηλιόλουστη μέρα, αν δεν είχε προηγηθεί η νύχτα η σκοτεινή.

Κι η αναστάσιμη ευφροσύνη; Τι διαφορετικό μπορεί να  περιμένεις από τη μέρα της Λαμπρής, αν δε  ζήσεις την πένθιμη ατμόσφαιρα της μεγαλοβδομάδας.

Όπως και η ευωχία του οβελία. Τι ιδιαίτερο θα έχει να σου δώσει το αναστά-σιμο τραπέζι, αν  η Σαρακοστή δεν σ’ έχει κρατήσει πολύ ή λίγο μακριά από το κρέας και τα παρεμφερή του;

Μα ένα σίγουρο κέρδος  εκείνου που νηστεύει, πέρα από τη «γυμναστική» της συνείδησης για να νικήσει τους πειρασμούς, πέρα από το θρησκευτικό καθήκον, πέρα από τη βιολογική αποτοξίνωση και πέρα από την ψυχική ικανοποίηση…«τα κατάφερα», είναι και ότι θα ευχαριστηθεί τη σούβλα και τα κοκορέτσια της Κυριακής. Θα καταλάβει ελληνικό Πάσχα !

Καθότι, «ελληνικό» -για να είμαστε ειλικρινείς- σημαίνει περισσότερο εθιμικό, γλεντζέδικο και αρνοφάγον  και λιγότερο κατανυκτικό και νηστευτικό!

Πόσοι νηστεύουν την σήμερον ημέραν αβίαστα κι ευλαβικά από εσωτερική διάθεση; Πόσοι εκτός από τους θρησκευόμενους, κάποιους ηλικιωμένους γιατί «έτσι τα βρήκαμε…» και  κάποιους λίγους νέους που ακόμη «ακούνε» τη μανούλα της παραδοσιακής οικογένειας; Πράγματι, λίγοι  οι νηστεύοντες. Λόγω…κρίσης συνειδήσεως εννοώ. Γιατί, παρεμπιπτόντως, υπάρχουν και οι άλλοι «νηστεύοντες», οι  λόγω…οικονομικής κρίσης.

Δε λέω όλους. Πολλούς όμως εξ’ αυτών άστους να αναπολούν σαν τον άσωτο υιό εκείνα τα μισοφαγωμένα ή και απείραχτα  μεζεκλίκια πάνω στο τραπέζι της ταβέρνας, που τα παράγγελνε  κάποτε ο ευδαιμονισμός μας  και τα τρώγανε μετά τα σκυλιά και τα γατάκια! Κείνες τις παρεϊστικες εκδρομές μας  ανά τα όρη και τις ακρογιαλιές, μεσούσης της Μεγάλης Εβδομάδας, όπου…φέρε και φέρε τα παϊδάκια, αφού «ασθενής και οδοιπόρος…» τάχα και αφού…έτσι και πεις στην παρέα ότι νηστεύεις, έχασες την υπόληψή σου!

Τι φταίνε όμως και τα παϊδάκια, εδώ που τα λέμε, όταν νηστεύεις μεν το κρέας,  ντερλικώνεις δε μέχρι σκασμού τα θαλασσινά τη Μ. Παρασκευή;

Γιατί εκείνα τα χρόνια, ως φαίνεται, που οι Πατέρες απαγόρεψαν στους χριστιανούς να τρώνε στην περίοδο της νηστείας «ό,τι…έχει αίμα και τα παράγωγά του αυγά, γάλα κ.λ.π.», δεν είχαν ακόμη εμφανιστεί οι βιολόγοι για να τους πουν, πως και το καλαμάρι και το χταπόδι και όλα τα θαλασσινά έχουν αίμα, μόνο που δεν είναι κόκκινο, αφού δεν έχει αιμοσφαιρίνη, αλλά αιμοκυανίνη με γαλανόλευκη απόχρωση. Όταν με τα χρόνια η επιστήμη προχώ-ρησε, άντε να αλλάξεις τους κανόνες και τα καθιερωμένα. Η παράδοση είναι καθεστώς!

Έτσι, ο μεν ένας που τσίμπησε λίγη φτερούγα από κοτόπουλο, μπορεί να μαγαρίσει τη Σαρακοστή, ο δε άλλος που έφαγε ένα κιλό γαρίδες στην καθισιά, είναι έτοιμος να πάει να κοινωνήσει! Ο περίδρομος τουτέστιν και η κατά κόρον απόλαυση κάτι  λουκούλλειων…νηστίσιμων πιάτων, αμαρτίαν ουκ έχει.

Όμως, το ουσιαστικότερο στοιχείο στην έννοια της νηστείας, είναι η στέρηση ως θυσία της απόλαυσης και της κοιλιοδουλείας.

Μας το έλεγε ο  θεολόγος στη σχολή και το θυμάμαι: Νηστεύεις πραγματικά, αν στερηθείς  κυρίως αυτά που πολύ επιθυμείς.

Αν είσαι χορτοφάγος -ας πούμε- τι νόημα έχει η αποχή από τη μπριζόλα  και  τα συναφή;  Ή πάλι…τι  κι αν απέχεις από το κρέας  και  κοπανάς καθ’ έξιν  τα ποτά σου στο μπαρ μεταμεσονυκτίως ;  Ή τηρείς τη νηστεία, καπνίζοντας όμως αρειμάνια ;

Τι νόημα έχει, αν  νηστέψεις  αυστηρά, καλογερίστικα που λέει ο λόγος, κάθε φαγώσιμο ή πόσιμο και μαζί δε νηστέψεις τις αδυναμίες και τις μπαγαποντιές σου;

Χωρίς  τη συνοδεία του ηθικού καθαρμού, η νηστεία γίνεται μια καλή συνήθεια, πατροπαράδοτη, πλην υποκριτική.

Κατά τ’ άλλα, ας κάνει καλά έκαστος με τον εξομολόγο του και με το συνειδός του. Κι ας δεχτούμε ότι: καταπώς το «ελληνικό» Πάσχα, έτσι και η…«ελλη-νική» κυρά- Σαρακοστή. Στα μέτρα μας!

Βεβαίως, ένα χρόνο τώρα όλοι μάθαμε να «νηστεύουμε» και να εκτιμούμε όσα στερηθήκαμε. Την υγεία πρώτα, αλλά κι όλα τ’ άλλα… Το μάθαμε στο φροντιστήριο…της πανδημίας του  COVID-19. Γιατί και οι Μ.Ε.Θ. στα νοσο-κομεία και τα  lock down στην κοινωνία,  μια γενική νηστεία είναι. Που μετέ-τρεψε σε…απαγορευμένα, όλα τα δεδομένα και αυτονόητα της καθημερινής μας ζωής. Δεν ξέρω αν μας έκανε καλό. Ένα μάθημα πάντως το πήραμε…

Ένα μάθημα για «νηστεία» εφ’ όλης της «ύλης»! Με ενδοσκόπηση, με σύνεση κι ελπίδα. Και με το…εμβόλιο και τη μάσκα άπαντες!

Νηστεύσαντες και μη…

Γιατί αλλιώς, μάς βλέπω…«Ούτε φέτος Λαμπρή ούτε του χρόνου Πάσχα»!